Estenose da arteria renal: manifestacións, diagnóstico e tratamento

A estenose da arteria renal é unha diminución do diámetro dunha ou máis arterias que levan sangue aos riles. É unha das principais causas de hipertensión secundaria e pode representar entre o 1 e o 10% dos 50 millóns de casos de hipertensión nos Estados Unidos.

Ademais do seu papel na hipertensión, a enfermidade é cada vez máis recoñecida como unha causa importante de insuficiencia renal crónica e enfermidade renal en fase terminal. Nos anciáns, a aterosclerose é a causa máis común de estenose da arteria renal. A medida que a luz da arteria renal se estreita gradualmente, o fluxo sanguíneo ao ril diminúe. Finalmente, a hipoperfusión compromete a función e a estrutura renal.

contido

• 1. Que son as arterias renais?
• 2. Que é a estenose da arteria renal?
• 3. Que frecuente é a enfermidade?
• 4. Síntomas da estenose da arteria renal
• 5. Cales son as causas da estenose da arteria renal?
• 6. Que complicacións pode causar a estenose da arteria renal?
• 7. Quen debe ser examinado para a estenose da arteria renal?
• 8. Que son as probas de imaxe para diagnosticar a estenose da arteria renal?
• 9. Como se trata a estenose da arteria renal?

1. Que son as arterias renais?

As arterias renais levan sangue dende o corazón ata os riles. Ramifícanse directamente desde a aorta (a arteria principal que sae do corazón) a cada lado e esténdense a cada ril. Estas arterias levan unha gran cantidade de sangue aos riles para a súa filtración.

O corazón bombea uns 5 litros de sangue por minuto e uns 1-1,5 litros (25%) do volume total de sangue bombeado polo corazón a través dos riles cada minuto.

Que son as arterias renais?

2. Que é a estenose da arteria renal?

Esta é unha condición na que se reduce o diámetro da arteria renal. A restrición resultante do fluxo sanguíneo aos riles pode levar a unha función renal deteriorada (insuficiencia renal) e un aumento da presión arterial coñecida como hipertensión vascular.

A estenose da arteria renal é unha condición na que se reduce o diámetro da arteria renal

É probable que a hipertensión vascular renal resulte dunha estenose da arteria renal uni ou bilateral. O fluxo sanguíneo reducido aos riles reduce a función renal. Esta condición pode causar insuficiencia renal nalgúns pacientes.

Non obstante, non existe unha asociación previsible entre a insuficiencia renal e a estenose da arteria renal. Algúns pacientes teñen estenose bilateral grave da arteria renal, pero a función renal é normal. A maioría dos casos de insuficiencia renal están asociados con diabetes, hipertensión crónica, fibrose glomerular, nefropatía inducida por contraste, toxicidade de fármacos e outras causas.

3. Que frecuente é a enfermidade?

A condición é máis común en persoas de 50 ou máis anos. Estímase que un grao de estenose superior ao 50% atópase en aproximadamente o 18% dos adultos de 65 a 75 anos e o 42% dos maiores de 75 anos. Isto pode deberse a que a aterosclerose é máis común neste grupo de idade.

En pacientes novos, o estreitamento da arteria renal adoita ser debido ao engrosamento da parede da arteria (displasia fibrosa) e é máis frecuente en mulleres que en homes.

Estímase que a estenose da arteria renal supón preto do 1% dos casos de presión arterial de leve a moderada. E pode ser a causa de preto do 10% dos casos de hipertensión arterial resistente.

4. Síntomas da estenose da arteria renal

Esta condición xeralmente non causa ningún signo ou síntoma ata que está avanzada. Nalgúns casos, pódese descubrir casualmente durante un exame inadvertido por outro problema de saúde. Pódese sospeitar de estenose da arteria renal cando:

• Hipertensión súbita ou grave inexplicable
• Hipertensión arterial que comezou antes dos 30 anos ou despois dos 50
• Descuberto casualmente a través de probas de imaxe demostraron que un ril é máis pequeno que o outro.

A medida que a enfermidade progresa, outros signos e síntomas poden incluír:

• Presión arterial alta que é difícil de controlar (hipertensión resistente ao tratamento)
• Soplo da arteria renal cando o médico examina
• Niveis elevados de proteínas na orina ou outros signos de función renal anormal
• A función renal empeora durante o tratamento para a presión arterial alta
• Edema suave de todo o corpo debido á retención de líquidos no corpo
• Insuficiencia cardíaca resistente

5. Cales son as causas da estenose da arteria renal?

A maioría das causas débense á aterosclerose das arterias renales. Esta condición é semellante ao proceso de aterosclerose no corazón e outros órganos do corpo.

A maioría dos casos de estenose da arteria renal son causados ​​pola aterosclerose das arterias renales

Os factores de risco para a aterosclerose inclúen:

• Niveis elevados de colesterol no sangue
• Presión arterial alta crónica
• Vello
• Fume
• Diabetes
• Graxas

Nguyên nhân ít phổ biến hơn của là các tình trạng loạn sản sợi cơ (hẹp mạch do sự dày lên bên trong của thành mạch máu), viêm động mạch, hoặc bóc tách động mạch th.

Có thể bạn muốn tham khảo thêm: Loạn sản sợi cơ: Dấu hiệu, Nguyên nhân, Chẩn đoán và Điều trị

6. Hẹp động mạch thận có thể gây ra biến chứng gì?

Các biến chứng có thể xảy ra bao gồm:

• Huyết áp cao kháng trị
• Suy thận, cần điều trị bằng lọc máu hoặc ghép thận
• Giữ nước trong cơ thể gây phù toàn thân
• Khó thở do dịch tích tụ trong khoang màng phổi (tràn dịch màng phổi)

7. Những ai nên tầm soát hẹp động mạch thận?

Đánh giá hẹp động mạch thận có thể được thực hiện ở những bệnh nhân bị suy thận tiến triển không rõ nguyên nhân, hoặc ở những người bị cao huyết áp kháng trị (cao huyết áp không thể kiểm soát được bằng thuốc). Nghi ngờ động mạch thận bị hẹp có thể được xem xét khi có bất kỳ hoặc tất cả những điều sau:

• Cao huyết áp kháng trị
• Có âm thổi động mạch thận đi kèm với cao huyết áp
• Huyết áp tăng vừa phải đến rất cao, khởi phát trước 30 tuổi hoặc sau 50 tuổi.
• Huyết áp tăng vừa phải đến rất cao ở một người bị xơ vữa động mạch đã biết do có tiền sử bệnh tim hoặc đột quỵ.
• Huyết áp cao đang kiểm soát trở nên khó kiểm soát.
• Chức năng thận xấu đi sau khi bắt đầu dùng một số loại thuốc điều trị cao huyết áp như thuốc ức chế men chuyển, thuốc chẹn thụ thể angiotensin (ARB)

8. Các xét nghiệm hình ảnh để chẩn đoán hẹp động mạch thận?

8.1 Chụp dộng mạch thận:

Chụp động mạch thận là xét nghiệm tốt nhất để phát hiện mức độ hẹp của động mạch thận. Tuy nhiên, chụp mạch không phải là xét nghiệm chính và chỉ được thực hiện cho những bệnh nhân có bằng chứng hẹp động mạch bằng xét nghiệm không xâm lấn khác như siêu âm, CTscan hoặc MRI.

Chụp động mạch là một phần của thủ thuật can thiệp động mạch thận, nói chung đích cuối cùng của thủ thuật can thiệp này là dùng để nong mạch và có thể đặt stent để điều trị hẹp động mạch được xác định bằng các xét nghiệm ít xâm lấn kể trên.

Hình ảnh chụp động mạch thận là việc đưa một ống thông vào động mạch quay hoặc động mạch đùi (thông thường là động mạch đùi). Sau đó thuốc nhuộm được tiêm vào, và chụp ảnh X quang để xem kích thước của mạch máu và mức độ thu hẹp.

Nếu thấy chỗ hẹp có thể điều trị được,  có thể tiếp tục nong mạch hoăc đặt stent để điều trị hẹp động mạch.

8.2 Các xét nghiệm hình ảnh ít xâm lấn khác được sử dụng phổ biến nhất là:

Chụp mạch cộng hưởng từ (MRA)

Chụp mạch cộng hưởng từ (MRA)

Chụp mạch cộng hưởng từ (MRA) tương tự như chụp cộng hưởng từ (MRI). Thuốc cản quang được tiêm vào máu qua tĩnh mạch ở cánh tay. Sau đó động mạch thận sẽ được chụp lại và phân tích. Độ chính xác của xét nghiệm này là tương đối cao.

Chụp CT mạch máu

Chụp CT mạch máu cũng được thực hiện bằng cách tiêm thuốc cản quang vào máu và chụp ảnh động mạch thận. Phương pháp cần thận trọng dùng ở những bệnh nhân bị suy thận.

Siêu âm Doppler

Đây là xét nghiệm hình ảnh ít xâm lấn nhất để đánh giá tình trạng hẹp của động mạch thận. Nó được thực hiện tương tự như siêu âm thông thường bằng cách đặt một đầu dò trên bụng để hình dung dòng chảy qua các động mạch thận và cũng để đo kích thước ở chỗ hẹp. Độ chính xác của nó tương tự như các thử nghiệm khác ở trên.

Tuy nhiên ưu điểm của nó là có thể đo kích thước của sự thu hẹp cũng như dòng chảy qua chỗ hẹp. Nhược điểm của xét nghiệm là tốn nhiều thời gian và có thể mất đến vài giờ để hoàn thành. Kết quả và độ chính xác của xét nghiệm cũng phụ thuộc rất nhiều vào chuyên môn và kinh nghiệm của kỹ thuật viên siêu âm.

9. Hẹp động mạch thận được điều trị như thế nào?

Việc điều trị có thể bao gồm thay đổi lối sống, dùng thuốc và một thủ thuật để khôi phục lưu lượng máu đến thận.

9.1 Thay đổi lối sống

• Duy trì cân nặng hợp lý: Khi cân nặng tăng lên, huyết áp cũng sẽ tăng lên. Nếu bạn thừa cân, giảm cân có thể giúp giảm huyết áp.
• Hạn chế muối trong chế độ ăn uống: Muối và thức ăn mặn khiến cơ thể giữ nước. Điều này có thể làm tăng cung lượng máu và làm tăng huyết áp.
• Hoạt động thể chất: Hoạt động thể chất thường xuyên có thể giúp giảm cân, giảm nguy cơ mắc bệnh tim, giảm cholesterol và giảm huyết áp.
• Giảm căng thẳng có thể làm giảm huyết áp.
• Uống rượu ở mức độ vừa phải, nếu có.
• Ngừng hoặc không hút thuốc: Thuốc lá làm tổn thương thành mạch máu và đẩy nhanh quá trình xơ cứng động mạch.

9.2 Thuốc

Huyết áp cao ngay cả khi do động mạch thận bị hẹp thường có thể được điều trị thành công bằng thuốc.

Một số loại thuốc thường được sử dụng để điều trị huyết áp cao liên quan đến hẹp động mạch thận bao gồm:

• Thuốc ức chế men chuyển (ACE) và thuốc chẹn thụ thể angiotensin II (ARB), giúp giãn mạch máu và ngăn chặn sự hình thành angiotensin II (một chất trong cơ thể làm thu hẹp mạch máu).
• Thuốc lợi tiểu, giúp cơ thể bạn loại bỏ natri và nước dư thừa trong cơ thể.
• Thuốc chẹn beta và thuốc chẹn alpha-beta, tác dụng làm tim đập chậm, giãn mạch máu.
• Thuốc chẹn kênh canxi giúp giãn mạch máu.
• Nếu xơ vữa động mạch là nguyên nhân cơ bản của hẹp động mạch thận, bác sĩ cũng có thể đề nghị dùng aspirin và thuốc giảm cholesterol.

9.3 Thủ thuật

Nong và đặt stent mạch thận là thủ thuật để thông chỗ hẹp giúp cải thiện lưu lượng máu đến thận. Trong thủ thuật này, các bác sĩ sẽ mở rộng động mạch thận bị hẹp và đặt một thiết bị (stent) bên trong mạch máu để giữ cho các thành mạch mở ra và cho phép máu lưu thông tốt hơn.

Nong và đặt stent mạch thận là thủ thuật để thông chỗ hẹp giúp cải thiện lưu lượng máu đến thận

Chỉ định của thủ thuật:

• Hẹp động mạch thận gây tăng huyết áp ác tính, tăng huyết áp không kiểm soát được bằng thuốc
• Suy thận tiến triển
• Hẹp động mạch thận ở người có một thận
• Ter síntomas de insuficiencia cardíaca ou edema pulmonar transitorio que se repite moitas veces
• Mellorar os síntomas da enfermidade da arteria renal con angina inestable ou insuficiencia cardíaca

A estenose da arteria renal é unha enfermidade bastante común, especialmente nos anciáns. Podes limitar a enfermidade adoptando un estilo de vida saudable desde hoxe. Non esquezas seguir os próximos artigos de SignsSymptomsList para actualizarte con moita información útil.

Doutor Nguyen Trung Nghia