A parálise do sono dá medo?

Case todo o mundo sufriu unha parálise do sono polo menos unha vez na súa vida. Como moitos outros, levo moito tempo pensando e tente buscar unha resposta a este estraño fenómeno. Algunhas das explicacións que escoitei son tan espirituais que resulta escalofriante. Neste artigo, analizaremos xuntos o fenómeno da parálise do sono baixo moitas lentes para ver a súa natureza e atopar formas de tratalo de forma eficaz.

contido

• 1. Que é a parálise do sono?
• 2. Explicar a parálise do sono desde a perspectiva da neurociencia
• 3. Que causa a parálise do sono?
• 4. Como previr a parálise do sono?
• 5. Como saír dunha situación de parálise do sono
• Epílogo

1. Que é a parálise do sono?

Xa "viviches" coma min?

Esperteime no medio da noite, mirando para a esquina da parede... ao meu redor a habitación aínda estaba tan tranquila como antes de durmir. Excepto polo estraño de que a lámpada do escritorio aínda estaba acesa, quizais quedei durmido e esquecín apagala. Pero por que está aberto o caixón? Logo na miña mesa... alguén estaba alí sentado. Unha figura non identificada dunha persoa que quizais levaba un uniforme escolar. Un estraño... por que está no meu cuarto a esta hora tan tarde.

O meu corazón latexa, quero berrar para asustar á outra persoa pero por que non podo facer un son así. A gorxa é dura e seca. Quería sentarme para tomar unha postura, pero os meus brazos e as pernas non podían moverme. O medo abrumador adormeceume? Loitei, loitei moi duro, intentando librarme da presión que presionaba todo o meu corpo, facéndome incapaz de moverme.

Entón eu tamén acendín, o meu polgar dereito apartouse primeiro. De súpeto, coma se perdera un paso, abrín os ollos. Atopeime deitado de costas, a suor empapando a miña fronte, o corazón aínda latíndome e a respiración rápida. Esa sombra misteriosa desapareceu sen deixar rastro. Fóra xa brillaba, as luces estaban apagadas e os caixóns aínda estaban pechados e ordenados, como adoito arranxar con coidado todas as noites antes de durmir.

Esperteime no medio da noite, mirei na esquina da parede... e vin alí unha persoa. Fonte da imaxe: wallpaperaccess

Intentaches explicar coma min?

Houbo un momento no que pasei por isto moitas veces durante varias noites seguidas. A partir dos poucos detalles que diferían do momento no que estaba loitando en pánico cando puiden recuperar o control dos meus membros, decateime vagamente de que aquelas experiencias eran só soños. Os meus amigos tamén teñen xente e teñen mil millóns de formas de explicar.

A avoa da miña amiga explicou que a sombra que a abafaba naquel momento era un "neno de madeira" . Significa que un paxaro ferido quedou parado e morreu nunha árbore. O seu sangue pingou e penetrou na árbore formando unha "madeira". A xente corta árbores para facer camas, a xente que durmise nesta cama será esmagada por "bosque". O meu amigo escoitou iso pero non o creou, porque estaba durmindo nunha cama de ferro pero aínda tiña parálise do sono.

Hai moitas interpretacións espantosas e espirituais

…

Outro amigo con parálise do sono en Da Lat, abriu os ollos para ver a unha nena sentada ao bordo da cama mirándoo. Á mañá seguinte escoitaches que naquel cuarto había unha convidada que se suicidou antes. O meu amigo escoitou iso pero... non sabía se crelo ou non. Aínda tendo medo!

Algunhas persoas dormen tranquilamente na cidade, cando van á súa cidade natal para durmir todas as noites, están esmagadas. Pero desde que se pecha a fiestra antes de durmir, as noites seguintes xa non teñen parálise do sono. Outros só o obteñen durante a estresante tempada de exames: cando remata o exame, rematou. Algunhas persoas atópanse con el cando se mudan por primeira vez a un lugar novo, e despois dun tempo se acostuman ao lugar, despois acaba...

Pero ao final, aínda ninguén pode responder por que nese momento, eu ou eles intentamos desesperadamente pero non podíamos movernos, por que nos asustamos, por que a escena parecía tan real?

2. Explicar a parálise do sono desde a perspectiva da neurociencia

Buscando en YouTube, atoparás unha serie de persoas que gravaron o seu sono durante varias noites cun diario de sono. Nos tempos en que se atopaban con parálise do sono, a escena ou o entorno que se ve no vídeo non ocorreu nada inusual, misterioso ou asustado como o que lembran que viviron.

Entón, o primeiro importante que hai que saber: a parálise do sono é só un soño , non unha realidade.

Se é así, por que este soño é tan real?

O sono humano divídese en dúas etapas principais : sono REM ( movemento ocular rápido ) e sono non REM ( non REM ).

Durante o sono non REM , o cerebro, o corazón e os pulmóns diminúen e a temperatura corporal baixa, o que axuda a que o corpo permaneza nun estado de descanso tranquilo. Pero durante a fase REM , o cerebro traballa gradualmente cun ritmo máis rápido, os ollos móvense coma se estivesen observando, o corazón e os pulmóns tamén traballan de forma máis activa, a temperatura corporal aumenta case cando a persoa está esperta. A única diferenza de estar esperto é que todo o seu sistema músculo-esquelético está temporalmente "bloqueado" para que os seus músculos poidan descansar e evitar os movementos inconscientes no seu soño que poidan causarlle problemas.

Nos soños de parálise do sono, adoita aparecer na escena do lugar onde te quedas durmido

Các nhà khoa học cho rằng lúc này não đang “chiếu” lại các sự kiện xảy ra trong ngày để lưu lại các ký ức vào trí nhớ dài hạn. Thường cả quá trình này sẽ diễn ra trong vô thức, con người không biết hoặc chỉ nhớ lờ mờ dưới dạng những giấc mơ.  Nhưng nếu có một sự bất ổn nào đó về cơ thể hay môi trường làm bạn “tỉnh giấc” và có ý thức trong giai đoạn này, bạn sẽ “thấy” những hình ảnh sống động và chi tiết như thật.

Và đây chính là lúc cơn ác mộng “bóng đè” bắt đầu

Khi “tỉnh giấc trong mơ”, bạn nghĩ rằng mình đã thức, mắt đã mở. Thời điểm này khó phân biệt thực và mơ vì não bộ đang “chiếu lại” những thông tin mà nó  đã ghi nhận trước khi chìm vào giấc ngủ như nơi nằm ngủ, những vật xung quanh, những người bên cạnh, thời gian ngủ (đêm/ngày – ánh sáng môi trường). Nếu để ý một chút, và (chẳng may) bị bóng đè nhiều lần, bạn có thể nhận thấy được có những khác biệt nhỏ giữa cảnh bạn thấy trong lúc bị bóng đè và thực tế sau khi đã tỉnh dậy thực sự.

Ví dụ bạn thấy đèn bàn học vẫn mở, học bàn mở toang dù mình đã tắt đèn và đóng học bàn ngăn nắp trước khi ngủ. Bạn cũng có thể cố cầu cứu khi thấy đứa bạn cùng phòng đang ngồi học bài, nhưng bừng tỉnh ra thật thì thấy nó đang ngủ khì không hay biết gì cả. Tương tự, những hình ảnh khác trong giấc mơ bóng đè này cũng chỉ là mô phỏng của não nhằm hợp lý hóa câu chuyện cho tương thích với các cảm nhận của bạn vào lúc này.

Vì nghĩ rằng mình đã thức dậy nên bạn sẽ cố gắng chuyển mình hay ngồi dậy. Dĩ nhiên, những nỗ lực này thất bại vì trong giấc ngủ REM, các đường dẫn truyền tín hiệu vận động đã bị khóa lại. Việc này tương tự như bạn ngắt cầu chì của mạch điện nên dù bật công tắc lên thì quạt cũng không thể quay được.

Bạn bắt đầu thắc mắc không hiểu chuyện gì xảy ra

Khi thấy một ai đó trong mơ, bạn sẽ cố gắng nhờ giúp đỡ. Hoặc nếu chỉ có một mình, bạn sẽ cố vùng vẫy. Cố gắng lắm thì bạn cũng chỉ nhúc nhích được các ngón tay hay cạnh bàn chân. Não sẽ hợp lý hóa việc không cử động được này bằng cách tạo ra các hình ảnh ghê sợ đang đe dọa, bạn bị trói hay có áp lực vô hình đè lên người.  

Bị trói là một cách não bộ hợp lý hóa trải nghiệm không cử động được trong giấc mơ bóng đè. Nguồn ảnh: news-medical.net

Giống như trong bao cơn ác mộng khác, bạn bắt đầu lo lắng, sợ hãi.

Tim bạn sẽ đập nhanh hơn, bạn thở gấp hơn, mồ hôi toát ra. Sau một nỗ lực “phi thường và đột ngột”, cuối cùng bạn cũng thức giấc, bừng tỉnh thật sự, có thể cử động tay chân một cách nhẹ nhõm kèm với một chút lo lắng và hoang mang mơ hồ trong lòng.

3. Nguyên nhân nào gây ra bóng đè?

Tại sao có người hay gặp bóng đè hơn người khác? Với cùng một người, tại sao có giai đoạn bị nhiều đêm liên tiếp, có giai đoạn rất lâu không bị một lần nào? Tại sao khi ngủ ở một nơi xa lạ lại dễ bị bóng đè hơn ở chỗ quen thuộc của mình?Những nguyên nhân có thể khiến bạn dễ bị bóng đè hơn được liệt kê dưới đây:

3.1. Nguyên nhân hàng đầu là stress

Những căng thẳng tâm lý hay sự lo âu xuất phát từ công việc và đời sống có thể làm thay đổi giấc ngủ nhiều hơn bạn nghĩ. Stress kéo dài liên tục tạo ra kích thích lên vỏ não, làm đảo lộn chu trình REM và non-REM của giấc ngủ. Sự lo lắng mơ hồ khi ngủ ở một nơi không quen thuộc, ngủ một mình… cũng khiến bạn dễ gặp hiện tượng bóng đè hơn.

3.2. Nguyên nhân tiếp theo là Tư thế nằm ngủ 

Các nghiên cứu cho thấy khi ngủ ở tư thế nằm ngửa, đặt biệt là tay hoặc gối đặt lên ngực sẽ làm người tại bị bóng đè nhiều hơn. Vì việc nằm ngửa hoặc đặt đồ vật lên ngực có thể cản trở đường thở và làm não rơi vào trạng thái thiếu oxy. Trạng thái thiếu oxy dẫn đến thở nhanh và tim đập nhanh. Tình trạng này dễ bị não hiểu thành nỗi sợ và tạo ra các câu chuyện trong giấc mơ để hợp lý hóa nỗi sợ này.

3.3. Đảo lộn chu trình hay các thói quen ngủ

Việc trực gác theo ca kíp với giấc ngủ không trọn vẹn trong các tour trực làm rút ngắn các pha của giấc ngủ và làm chúng chồng lắp lên nhau. Vì không thể ngủ đủ sâu, não của bạn có thể bị “đánh thức” trong các giai đoạn chuyển pha này.  Và nếu “thức tỉnh” trong giai đoạn giấc ngủ REM đang đến, bạn sẽ trải nghiệm hiện tượng “bóng đè”.

Điều này thường gặp ở nhân viên y tế, trong các đêm trực của họ, và cũng thường được bí ẩn hóa thành những câu chuyện kỳ bí nơi bệnh viện.

3.4. Các nguyên nhân khác

Ngoài ra, một số chất bạn hay sử dụng như cà phê hay rượu, hoặc một số loại thuốc điều trị cũng có thể gây ra hiện tượng khó chịu nạy.

Một số bệnh cơ thể hay rối loạn tâm thần cũng cũng làm bạn bị mơ nhiều hơn hơn và ngủ không sâu giấc, thức dậy mệt mỏi: hội chứng ngưng thở khi ngủ, lo âu, trầm cảm, rối loạn thích ứng…

4. Cách để hạn chế hiện tượng bóng đè

Trang bị cho mình kỹ năng quản lý stress:

Bạn cần biết mình có đang bị stress, stress có đang quá mức không và làm thế nào để giảm stress.

>> Xem thêm tại bài viết: Sống hòa hợp với stress – nhận diện người bạn đường

Trang bị cho mình kỹ năng “vệ sinh giấc ngủ”: hãy tìm hiểu về những thói quen tốt có thể giúp bạn có giấc ngủ ngon lành hơn.

>> Xem thêm: Tìm hiểu về cách để ngủ ngon hơn tại đây: Bác sĩ mách bạn 9 cách dễ ngủ cực hiệu quả

Nếu khi nằm ngửa thường xuyên bị bóng đè, hãy thử đổi tư thế sang nằm nghiêng và ôm gối. Tư thế nằm sấp không được khuyến cáo vì cũng không thuận lợi cho việc hô hấp và có thể gây chèn ép các bộ phận cơ thể khác.

Nằm nghiêng giúp giảm hiện tượng bóng đè.

Không ngủ quá nhiều: trạng thái ngủ sâu mang tính hồi phục thường chỉ hiện diện ở 3-4 chu kỳ đầu tiên của giấc ngủ (khoảng 4 tiếng rưỡi đến 6 tiếng đầu). Giấc ngủ càng kéo dài thì càng nông dần và nhiều giấc ngủ REM hơn. Vì vậy việc ngủ quá giấc có thể làm tăng thời gian ở trong giấc ngủ REM, từ đó tăng khả năng bị bóng đè.

Đảm bảo đủ oxy và thông khí lúc ngủ: mở quạt với khe thoáng ở cửa hoặc mở máy lạnh; phòng ở không quá đông; không đặt tay hay vật nặng lên ngực hay cổ (lưu ý dây chuyền và các vật trang sức có thể là các vật chèn thường gặp); không trùm mền, ụp gối lên mũi, mặt.

5. Cách để thoát khỏi tình huống bóng đè

Người ta thường sợ hãi những gì mình không hiểu không biết

Hãy bình tĩnh, vì bạn biết rằng đây chỉ là một giấc mơ. Những hình ảnh bạn thấy trong mơ dù rất đáng sợ nhưng không phải là thực.

Nhận biết mình đang ở trong mơ

• Quan sát xem có gì đó không ổn trong khung cảnh xung quanh: có gì khác với khung cảnh bạn từng biết, có vị trí của đồ vật nào bị thay đổi, hay có ai đó vốn dĩ không thể ở đó. Tìm ra những điểm bất hợp lý cho thấy mình đang ở trong mơ.
• Nhận ra rằng việc mình không thể di chuyển như ý muốn chính là một điểm cho thấy mình đang mơ. Đừng sợ hãi.

Bình tĩnh lại

• Bằng cách hít thở sâu

Và thoát ra

• Cảm nhận mình đang vận động được ở các vùng cơ nhỏ như ngón tay, ngón chân, mặt…
• Chọn một vùng, như ngón tay/bàn tay chẳng hạn, tập trung hết sự chú ý vào vùng đó và dằng ra thật mạnh.
• Một trong những cái dằng thật mạnh đó sẽ dẫn tới một cảm giác hẫng, và bạn thoát ra khỏi cơn mơ, thật sự mở mắt và cảm nhận được tay chân mình lại vận động bình thường được.

Nếu bạn bị thức giấc giữa đêm. Việc cố ngủ lại ngay có thể dẫn đến đợt bóng đè tiếp theo và nhiều lần sau đó nữa. Nếu gặp trường hợp này, hãy ngồi dậy, uống 1 ly nước, bình tĩnh lại rồi hẵng ngủ tiếp.

Lời kết

Así, no artigo, tivemos a oportunidade de coñecer o que é a parálise do sono . Sábese que ademais da explicación habitual no folclore, aínda hai unha base científica para explicar este fenómeno. Se estás sufrindo de parálise do sono, proba os métodos mencionados anteriormente. Se tes os teus propios consellos, compárteos nos comentarios a continuación para que todos o saiban. Ou se queres falar co teu médico máis sobre as túas preocupacións, non dubides en contactar co teu médico.