Magasviði: Orsakir, einkenni og meðferð

Magasviði  er eitt af algengustu einkennunum í maganum (maga). Oftast er bruni birtingarmynd ákveðins sjúkdóms í maga. Ef hann er ekki greindur og meðhöndlaður tafarlaust getur sjúkdómurinn þróast í alvarlegri og flóknari hátt. Svo, við skulum lesa í gegnum eftirfarandi grein til að skilja þennan sjúkdóm betur!

efni

• 1. Yfirlit yfir magann og starfsemi hans
• 2. Orsakir magabrennslu
• 3. Einkenni tengd magabrennslu
• 4. Sjúkdómar sem geta valdið magabrennslu
• 5. Fylgikvillar ef ekki er meðhöndlað á viðeigandi hátt
• 6. Algengar meðferðaraðferðir
• 7. Niðurstaða

1.  Yfirlit yfir magann og starfsemi hans

1.1. Yfirlit yfir magann

Magi er þjóðnafnið yfir magann - hluti af meltingarkerfinu. Maginn er líffæri sem finnast í efri hluta kviðar manna. Það er staðsett rétt fyrir neðan rifbeinin. Í einu orði sagt, maginn er eins konar meltingarpoki.

Sjá einnig: Meltingartruflanir: hvernig á að greina og meðhöndla?

Maginn eða maginn er framhald vélinda og tekur við fæðu sem er að hluta til melt í munnholinu. Þess vegna virkar maginn sem brú á milli vélinda og smáþarma. Á sama tíma er ákveðið stopp meðfram meltingarvegi mannsins.

Maginn eða maginn virkar sem brú á milli vélinda og smáþarma

Maginn seytir sýrum og ensímum til að melta mat. Vöðvavefsbrotin eru kölluð magaslímhúð. Magavöðvarnir dragast saman í lotum og hrista matinn til að auka meltinguna. Pyloric hringvöðva er vöðvaloki sem opnast til að leyfa fæðunni að fara úr maganum í smáþörmunum.

1.2. Virkni magans

Maginn er fyrst og fremst aðal meltingarstaðurinn. Reyndar er það fyrsti staðurinn til að melta prótein. Líkt og teygjanlegur poki veitir maginn stað fyrir mikið af inntöku matarins til að hvíla og melta. Þess vegna er maginn geymslustaðurinn. Maginn mun einnig útvega nauðsynlegar sýrur fyrir mat sem menn hafa kyngt.

Hlutverk magans er að melta mat

Þriðja starf magans er að koma hrærðu fæðublöndunni í smágirnið til frekari meltingar og frásogs. Tíminn fyrir þetta ferli að eiga sér stað þegar maturinn er fljótandi blanda er um 3 klukkustundir. Í stuttu máli má sjá að maginn hefur 3 grunnaðgerðir sem eru:

• Staðurinn þar sem meltan mat úr munnholinu er geymd.
• Seyti frá maga brýtur niður mat sem hefur verið gleypt.
• Færðu matarblönduna á næsta stig meltingar í smáþörmum.

Að auki er annað hlutverk magans að seyta innri þáttum. Þessi þáttur hjálpar líkamanum að taka upp vítamín B12 úr mat. Þetta vítamín er nauðsynlegt fyrir blóðmyndun. Fólk með magarýrnun, maganám hefur oft blóðleysi vegna B12 vítamínskorts.

B12 vítamín er að finna í kjöti, mjólk, eggjum og fiski

2.  Orsakir magabrennslu

Magasviði  er hugtak sem lýsir hita, sársauka og bruna í magasvæðinu. Í læknisfræði er brunasvæðið sem tengist maganum oft nefnt epigastrium. Einkum er sársauki í epigastrium einkennandi birtingarmynd magasjúkdóma.

Vísaðu til fleiri greinar um sama efni: Blóðbólga: Orsakir, einkenni og meðferð

Í samræmi við það kemur sviðatilfinning fram þegar maginn er örvaður. Hugsanlega örvað af of mikilli sýruseytingu. Og/eða minnkun á verndandi slímseytingu í magaslímhúð. Í mörgum tilfellum getur staðbundin erting á innteknum matvælum einnig valdið ertingu í maga.

Orsakir magakveisu  eru:

2.1. Mataræði

• Borðaðu ákveðin matvæli: Feitugur, sterkur eða feitur matur getur stundum valdið meltingartruflunum eða sviða, magaverkjum.
• Að drekka áfengi eða áfenga drykki ertir magaslímhúðina.
• Drekktu drykki sem innihalda örvandi efni eins og te, kaffi, kakó o.s.frv. Vegna þess að þessir drykkir geta aukið magasýruseytingu.
• Borða súr mat á fastandi maga. Til dæmis appelsínur, sítrónur, greipaldin, tómatar o.fl.

Heitt kryddaður matur eykur hættuna á að brenna í maganum

2.2. Magasviði af völdum lyfjanotkunar

Sum lyf, þegar þau eru tekin til inntöku, geta valdið magaóþægindum. Bruninn getur verið beint að lyfinu sem ertir magaslímhúðina. Það getur líka verið óbeint vegna áhrifa lyfsins sem eykur magasýruna og dregur úr verndandi slími magans.

Sum algeng lyf sem geta valdið magaóþægindum  eru:

• Barkstera bólgueyðandi lyf eins og: Prednisólón, Prednisón, Metýlprednisólón, ...
• Bólgueyðandi lyf sem ekki eru sterar eins og: Díklófenak, Meloxicam, Naproxen, Aspirín, ...
• H1 andhistamín eins og: Chlopheniramine, Cetirizine, Fexofenadin, ...
• Lyf sem örva parasympatíska taugakerfið eins og: Cisaprid, Isopride, ...
• Slímlyfið, þunnt slím eins og: Bromhexin, Acetyl Cysteine, Ambroxol, ...

Bólgueyðandi lyf sem ekki eru sterar

2.3. Magabrennandi vegna slæmra venja

Slæmar venjur sem geta valdið magabrennslu eru:

• Að borða á röngum tíma.
• Borða hratt, ekki tyggja vel.
• Fasta reglulega eða sleppa morgunmat.
• Reykur.
• Kyrrsetu lífsstíll, kyrrsetu hreyfing.
• Vertu í fötum sem eru of þröng.
• Venja að drekka kolsýrða gosdrykki, sérstaklega á fastandi maga.

Venjan að borða á röngum tíma

3.  Einkenni tengd magabrennslu

Sum dæmigerð einkenni geta fylgt brennandi maga. Og þökk sé þessum meðfylgjandi einkennum geta læknar greint sjúkdóminn nákvæmlega. Sum algeng meðfylgjandi einkenni eru:

• Ógleði, uppköst.
• Kviðverkir.
• Seddutilfinning, uppþemba, meltingartruflanir.
• Brjóstsviði, súrt, hráka.
• Minnkuð matarlyst.
• Þreyttur, uppgefinn.
• Lágur blóðþrýstingur, sundl, léleg einbeiting.
• Niðurgangur eða hægðatregða.
• Nokkur sjaldgæfari fylgieinkenni eru:
• Bruni í brjósti, þyngsli fyrir brjósti.
• Mæði, langvarandi hósti.
• Uppköst blóð, svartar hægðir.
• Hálsbólga, nefrennsli...

Brjóstsviði er algengt einkenni

4.  Sjúkdómar sem geta valdið magabrennslu

Venjulega munu sjúkdómar sem valda magasári valda einkennum um brennandi maga . Aðstæður sem geta valdið bruna í maga eru:

4.1. Magabólga

Magabólga veldur oft magabrennslu . Þessu fylgir ógleði og/eða sársauki. Magabólga getur stafað af áfengi, ákveðnum lyfjum, H. pylori sýkingu eða öðrum þáttum.

4.2. Magasár

Là sự bào mòn ở niêm mạc dạ dày. Bệnh lý này thường gây đau và / hoặc chảy máu. Loét dạ dày thường do thuốc kháng viêm, stress hoặc nhiễm vi khuẩn H. pylori gây ra. Cảm giác nóng rát trong loét dạ dày thường xảy ra khi đói. Nóng và đau tăng lên khi ăn no.

Loét dạ dày do H.Pylori

4.3. Ung thư dạ dày

Bệnh lý ung thư dạ dày là một dạng ung thư không phổ biến ở Hoa Kỳ. Ung thư biểu mô tuyến và ung thư hạch chiếm hầu hết các trường hợp ung thư dạ dày. Trong phần lớn các trường hợp ung thư dạ dày, người bệnh sẽ không có cảm giác nóng rát. Riêng ung thư dạ dày thể loét có thể gây đau và nóng rát ở dạ dày.

Ung thư dạ dày thể loét

4.4. Hội chứng Zollinger – Ellison (ZES)

Hội chứng này xảy ra do một hoặc nhiều khối u tiết ra hormone Gastrin dẫn đến tăng sản xuất axit. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản nghiêm trọng và loét dạ dày tá tràng thường là hậu quả của hội chứng này.

Hội chứng Zollinger – Ellison

4.5. Rối loạn tâm căn

Tuy không phải là bệnh lý phổ biến nhưng bệnh này không hề hiếm gặp. Trong rất nhiều trường hợp, người bệnh vì một lý do nào đó mà thường xuyên lo âu. Có thể kèm theo căng thẳng tâm lý, stress, mất ngủ. Khi ấy, người bệnh sẽ có cảm giác nóng rát bao tử, khó chịu ở dạ dày.

4.6. Một số bệnh lý khác

Một vài bệnh lý khác ít phổ biến hơn có thể gây nóng rát bao tử bao gồm:

• Rối loạn dạng cơ thể.
• Tâm thần phân liệt.
• Rối loạn hoang tưởng trường diễn (nghi mình bị bệnh lý về dạ dày).
• Co thắt dạ dày – ruột vô căn.
• Thủng dạ dày.
• Chấn thương ở dạ dày.

Thủng dạ dày

5. Những biến chứng nếu không được điều trị phù hợp

Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, triệu chứng nóng rát bao tử có thể diễn biến ngày một trầm trọng hơn. Thậm chí có thể nguy hiểm đến tính mạng.

5.1. Những biến chứng thường gặp

• Rối loạn tiêu hóa.
• Suy kiệt, suy dinh dưỡng do ăn uống kém.
• Trào ngược dạ dày – thực quản.
• Loét biến chứng thủng dạ dày.
• Ung thư hóa trên nền loét.
• Viêm dạ dày – ruột mạn tính.
• Hội chứng ruột kích thích.
• Xuất huyết dạ dày. Bao gồm các triệu chứng như nôn ra máu, tiêu phân đen.

Xuất huyết dạ dày

5.2. Những biến chứng ít gặp hơn

• Hẹp môn vị.
• Các bệnh lý mạn tính do trào ngược như: Viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi.
• Trầm cảm, mất ngủ, lo âu.
• Thiếu máu.
• Suy giảm trí nhớ,…

Thiếu máu

6. Các phương pháp điều trị phổ biến

Tùy theo bệnh lý gây ra nóng rát bao tử mà hướng điều trị sẽ khác nhau. Tuy nhiên, tốt hơn hết là bạn nên đến khám tại bác sĩ chuyên khoa Nội tiêu hóa. Tại đây, các bác sĩ sẽ thăm khám, thực hiện một số xét nghiệm cần thiết. Sau đó, họ sẽ đưa ra chẩn đoán xác định và có hướng điều trị phù hợp.

Xem thêm: Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu có nguy hiểm không?

6.1. Điều trị nội khoa

Hầu hết các trường hợp nóng rát bao tử sẽ đáp ứng khá tốt với điều trị nội khoa. Người bệnh sẽ uống thuốc theo toa do bác sĩ chỉ định. Các nhóm thuốc có thể bao gồm:

• Trung hòa axit dịch vị. Chẳng hạn như Maalox, Phosphalugel, Gastrogel,…
• Ức chế tiết axit như: Omeprazole, Esomeprazole, Pantoprazole,…
• Kháng histamin H2 như: Ranitidin, Cimetidin, Famotidin,…
• Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Misoprostol, Sucralfat, Bismuth,…
• Kháng sinh diệt Helicobacter pylori. Điển hình như: Amoxicillin, Clarithromycin, Lovofloxacin, Metronidazole,…
• Nội soi dạ dày cầm máu trong xuất huyết dạ dày.

Thuốc kháng axit dạ dày

6.2. Điều trị ngoại khoa

Điều trị ngoại khoa chỉ được áp dụng trong những trường hợp điều trị nội khoa thất bại. Hoặc trong một số bệnh lý cần phải phẫu thuật, chẳng hạn như:

• Ung thư dạ dày.
• Thủng dạ dày.
• Xuất huyết dạ dày thất bại với điều trị nội khoa.
• Phẫu thuật cắt bỏ khối u tiết Gastrin trong hội chứng Zollinger – Ellison.

Tham khảo thêm: Trào ngược dịch mật có phải là trào ngược dạ dày thực quản?

6.3. Điều trị không dùng thuốc

Người bệnh có thể làm giảm tình trạng nóng rát bao tử bằng cách thay đổi lối sống hàng ngày. Cụ thể đó là:

• Hạn chế thức ăn cay nóng, nhiều chất béo, nhiều dầu mỡ.
• Từ bỏ hút thuốc lá.
• Hạn chế rượu bia và các thức uống có chứa chất kích thích.
• Luyện tập thể dục thể thao.
• Ngủ đủ giấc, sống vui vẻ, lạc quan.
• Tập thói quen ăn uống đúng giờ, ăn chậm, nhai kỹ.
• Khám sức khỏe định kỳ để tầm soát và phát hiện sớm các bệnh lý ở dạ dày. Từ đó có hướng điều trị kịp thời.

Từ bỏ thói quen hút thuốc lá

7. Lời kết

Almennt séð eru einkenni magabrennslu af mörgum orsökum. Algengastar eru óvísindalegar matarvenjur og magasjúkdómar. Þess vegna, til að vernda heilsu magans, ættum við að æfa matarvenjur í hófi. Á sama tíma skaltu fara reglulega í heilsufarsskoðun svo læknirinn geti meðhöndlað sjúkdóma í maga snemma.

Sjá einnig: Virkar meltingartruflanir: Það sem þú þarft að vita!

Dr. NGUYEN LAM GIANG