Aivotärähdys on päävamma, joka voi tapahtua missä iässä tahansa. Yleisin aivotärähdyksen syy on kaatumiset. Aivotärähdyksen oireet ovat erilaisia. Onko aivotärähdys siis vaarallinen? Selvitetään yhdessä SignsSymptomsListin kanssa
sisältö
Mikä on aivotärähdys?
Aivotärähdys on pään vamma, joka vaikuttaa aivoihin. Vaikutukset ovat yleensä ohimeneviä, mutta joskus ne voivat olla pitkäaikaisia. Oireita ovat päänsärky, keskittymiskyvyn heikkeneminen, muisti, tasapaino ja yhteys ympärillä oleviin. Lapset ovat vaarassa saada aivotärähdyksen, jos he iskevät päänsä jonnekin, putoavat tai joutuvat liikenneonnettomuuteen. Jotkut lapset menettävät tajuntansa aivotärähdyksen jälkeen, mutta useimmat eivät. Kaatumiset ovat usein yleisin aivotärähdyksen syy. Lisäksi aivotärähdys voi tapahtua, kun lapset pelaavat urheilua, kuten jalkapalloa tai rugbya. Suurin osa lapsista toipuu täysin aivotärähdyksestä
Aivotärähdyksen merkkejä lapsilla
Aivotärähdyksen merkit ovat usein samat missä iässä tahansa. Lääkärin on kuitenkin otettava huomioon lapsesi ikä, kun hän ottaa lapsesi diagnoosiin.
Aivotärähdyksen merkit vauvoilla:
Imeväisillä aivotärähdyksen merkkejä ovat:
- Itke, kun liikutat vauvan päätä
- Ärsyttää
- Vaihda unta. Lapset nukkuvat enemmän tai vähemmän
- Oksentaa
- Päässä on kolhu tai mustelma.
Aivotärähdyksen merkit taaperolla:
Aivotärähdyksen oireet voivat olla hyvin hienovaraisia, eivätkä ne aina ilmene heti aivotärähdyksen jälkeen. Joissakin tapauksissa oireet voivat kestää päiviä, viikkoja tai pidempään.
Yleisiä oireita aivotärähdyksen jälkeen ovat päänsärky, muistin menetys ja sekavuus. Amnesia voi tarkoittaa, että lapsi unohtaa, mikä aiheutti aivotärähdyksen.
Aivotärähdyksen oireita ovat:
- Päänsärky
- Tinnitus
- Pahoinvointi
- Oksentelu
- Väsymys tai letargia
- Näön hämärtyminen
Muita oireita ovat:
- Hämmennys, tunne, että kaikki ei ole selvää
- Lyhytaikainen muistin menetys aivotärähdyksen aikoihin
- Huimausta
Lapsen ympärillä olevat ihmiset näkevät usein lapsen seuraavilla merkeillä:
- Ohimenevä tajunnan menetys
- Änkittää, ei puhu selkeästi
- Vastaa kysymyksiin hitaasti
- Järkyttynyt tila
- Muistin menetys, kuten saman kysymyksen esittäminen uudestaan ja uudestaan
Jotkut oireet ilmaantuvat myöhemmin, monta päivää vamman jälkeen, mukaan lukien:
- Heikentynyt muisti ja keskittymiskyky
- Helppo stimuloida tai muuttaa persoonallisuutta
- Liiallinen herkkyys valolle ja äänelle
- Nukkumisen vaikeus
- Psyykkisiä ongelmia ja masennusta
- Haju- ja makuhäiriöt (haju-maku)

Aivotärähdyksen jälkeen jotkut lapset ärtyisivät ja muuttavat käyttäytymistään
Jotkut oireet vanhemmilla lapsilla
Päänsärky on hyvin yleinen oire lapsilla. Vaikka aivotärähdystä on vaikea tunnistaa imeväisille ja taaperoille, koska he eivät pysty kuvaamaan lapsen oireita. Joten pienten lasten aivotärähdyksen oireita ovat:
- Hurmioitunut
- Ei kuuntele tai väsyy helposti
- Stimuloinnin helppous ja muuttuva temperamentti
- Menettää tasapainon ja ei pysty kävelemään tasaisesti
- Vauvat itkevät tavallista enemmän
- Muutos ruokailutottumuksissa tai unisyklissä
- Vähentynyt kiinnostus leluja kohtaan, joista lapsi on aiemmin nauttinut
- Oksentelu
- Kouristukset
Milloin minun pitäisi viedä lapseni lääkäriin?
Lapsesi tulee viedä lääkäriin 1-2 päivän kuluttua, jos:
Lapsella on päävamma, vaikka lapsella ei olekaan merkkejä ensihoidon tarpeesta.
Jos lapsi ei osoita päävamman merkkejä, on hereillä, kävelee normaalisti ja reagoi normaalisti, vamma on todennäköisesti lievä eikä vaadi lisätutkimuksia.
Joissakin tapauksissa, jos lapsesi haluaa lähteä lomalle, voit silti laittaa hänet nukkumaan. Jos lapsesi oireet kuitenkin pahenevat, sinun on vietävä hänet heti ensiapuun.
Vie lapsesi ensiapuun, jos hänellä on päävamma ja hänellä on seuraavat lisäoireet:
- Oksentelu tai pahoinvointi, joka toistuu monta kertaa
- Tajunnan menetys, joka kestää yli 30 sekuntia
- Lisääntyvä päänsärky
- Verenvuoto tai vuoto korvissa tai silmissä
- Heikentynyt näkökenttä, joka johtuu pupillien laajentumisesta tai epätasa-arvoisista pupilleista
- Tinnitus ei vähene
- Heikot kädet tai jalat
- Vaalea iho, joka kestää yli tunnin
- Käyttäytymisen muutos
- Hämmennys, lasten on vaikea tunnistaa, kuka on lähellä tai missä he ovat
- Vaikeus puhua hämmentynyt
- Sinulla on vaikeuksia pitää yhteyttä lähellä oleviin ihmisiin tai sinulla on psyykkisiä ongelmia
- Muutokset fyysisessä aktiivisuudessa, kuten liukastuminen tai kömpelyys
- Kohtaukset tai kohtaukset
- Jatkuva tai toistuva huimaus
- Oireet pahenevat ajan myötä
- Pään turvotus tai mustelmat vauvan päässä, erityisesti alle 12 kuukauden ikäisillä vauvoilla.

Aivotärähdyksen jälkeen vauva voi itkeä jatkuvasti ja muuttaa unisykliä
Urheilijoille
Ihmiset, jotka ovat saaneet aivotärähdyksen, eivät useinkaan voi enää osallistua kyseiseen urheilutoimintaan. Asiantuntijat suosittelevat, että urheilijat, jotka epäilevät saavansa aivotärähdystä, eivät saisi enää osallistua urheiluun, koska se voi ilmaista uudelleen aivotärähdyksen oireita.
Lasten ja nuorten tulisi nähdä urheiluasiantuntijan aivotärähdyksen parempi arviointi. Asiantuntijat suosittelevat, että aikuiset, lapset ja nuoret, jotka ovat saaneet aivotärähdyksen, eivät saisi harrastaa urheilua, joka on aiheuttanut ongelman.
Mikä on aivotärähdyksen syy?
Não bộ thường được ổn định trong hộp sọ nhớ cấu trúc xương sọ và dịch não tủy bên trong. Bất kì nguyên nhân gì gây ra sự va đập ở đầu, cổ và thân trên có thể làm não trượt ra sau và đẩy ra trước qua mức. Một số nguyên nhân gây ra sự chấn động sọ não đột ngột do tông xe hoặc do sốc nẩy quá mức, gây chấn thương não. Những chấn thương này thường xảy ra rất nhanh chóng, gây ra các triệu chứng của chấn động não.
Chấn thương sọ não có thể dẫn để xuất huyết bên trong não, gây ra triệu chứng lú lẫn và lơ mơ. Triệu chứng thường xuất hiện ngay tức thời nhưng một số thì xuất hiện muộn hơn.
Xuất huyết trong não có thể gây chảy máu đến tử vong. Đó là lí do tại sao bất kì ai từng chấn thương sọ não phải được nhập viện và theo dõi nhiều giờ để có thể cấp cứu kịp thời nếu triệu chứng nặng dần.
Các yếu tố nguy cơ chấn động não gồm những gì?
Các hoạt động và yếu tố làm tăng khả năng chấn động não, gồm:
- Té ngã, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người lớn tuổi
- Tập luyện môn thể thao nguy cơ cao, như bóng bầu dục, bóng đá, đấm bốc…
- Tham gia những môn thể thao tính chất đối kháng cao mà không mang dụng cụ bảo hộ
- Bị tai nạn khi đang đi xe máy, xe phân khối lớn
- Tai nạn khi đi xe đạp hoặc đi bộ
- Xảy ra tai nạn khi tham gia chiến trường
- Nạn nhân của nạn bạo hành
- Đã từng xảy ra chấn động não trước đây

Trẻ khi tập các môn đối kháng cần mang đủ dụng cụ bảo hộ
Biến chứng của chấn động não gồm những gì?
Các biến chứng có thể gặp khi dính chấn động não gồm:
- Đau đầu sau tai nạn. Tình trạng này có thể xảy ra trong vòng 7 ngày sau chấn thương
- Chóng mặt sau tai nạn. Người bị chấn động não có thể có triệu chứng sau nhiều ngày và nhiều tháng
- Hội chứng sau chấn động não. Một số ít người (15-20%) có triệu chứng đau đầu, lú lẫn và cảm thấy khó khăn trong việc suy nghĩ, có thể kéo dài đến 3 tháng. Nếu triệu chứng kéo dài hơn 3 tháng, đó được gọi là hội chứng sau chấn động não
- Các hệ quả khác của tổn thương não.
- Hội chứng sang chấn thứ phát. Thường hiếm gặp, xuất hiện sau khi các triệu chứng đầu tiên thoái lui, thường là hệ quả của tình trạng phù não và tử vong.
Các phương pháp phòng chấn động não
Một số lưu ý sau sẽ giúp giảm nguy cơ mắc chấn động não gồm:
- Mặc đồ bảo hộ khi tham gia các hoạt động mang tính đối kháng hoặc các hoạt động có nguy cơ
- Đeo dây đai an toàn khi đi xe
- Đảm bảo nhà bạn an toàn với trẻ.
- Luôn lưu tâm đến trẻ, và giảm nguy cơ chấn thương cho trẻ bằng cách chặn lại cầu thang và gắn lớp lưới bảo vệ ở cửa sổ
- Tập luyện thường xuyên và tăng sức mạnh cơ thể cũng như khả năng thăng bằng
- Giúp các vận động viên cũng như cha mẹ trẻ để nhận biết dấu hiệu của chấn động não
Làm sao để chẩn đoán chấn động não?
Bác sĩ sẽ khám và hỏi thêm về các tiền căn của trẻ, cũng như khám thần kinh thật cẩn thận. Các xét nghiệm bác sĩ có thể làm thêm để chẩn đoán nguyên nhân các triệu chứng trẻ đang có.
Khám thần kinh
Sau khi bác sĩ hỏi bệnh sử chi tiết, đặc biệt về cơ chế chấn thương, bác sĩ sẽ đánh giá thêm về:
- Thị trường
- Khả năng nghe
- Sức cơ và cảm giác
- Khả năng thăng bằng
- Khả năng phối hợp
- Phản xạ
Đánh giá về nhận thức
Bác sĩ thực hiện hàng loạt xét nghiệm giúp đánh giá khả năng tư duy. Các xét nghiệm gồm:
- Ghi nhớ
- Tập trung
- Khả năng nhận biết xung quanh
Các cận lâm sàng chẩn đoán hình ảnh gồm:
Các test hình ảnh học về não bộ sẽ được thực hiện khi người mắc chấn động não có triệu chứng đau đầu dữ dội, động kinh, nôn ói nhiều và hoặc triệu chứng khác nặng dần. Có thể thông qua các phương tiện chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ sẽ phát hiện được vị trí chấn thương ở não hoặc xuất huyết, phù nề ở vùng sọ.
CT-scan sọ não là tiêu chuẩn vàng, cần được thực hiện ở người trưởng thành dính chấn thương sọ não. Ở trẻ con nghi ngờ chấn động não, CT-scan chỉ có ích khi có gãy xương sọ. Và lưu ý, hạn chế để trẻ phơi nhiễm quá nhiều tia. MRI giúp phát hiện những thay đổi trong não, hoặc giúp phát hiện các biến chứng khác do chấn động não gây ra
Theo dõi
Bác sĩ có thể đề nghị bạn ở lại bệnh viện qua đêm hoặc có thể lưu trú tại nhà nếu có người theo dõi suốt 24h.Người chăm sóc nên lay gọi trẻ thường xuyên để chắc rằng trẻ vẫn còn tỉnh táo.
Điều trị chấn động não

Sau chấn động não, bạn nên cho trẻ nghỉ ngơi nhiều để mau hồi phục
Các bước sau giúp phục hồi não và tăng tốc độ hồi phục:
- Nghỉ ngơi về cả thể chất và tinh thần. Đây là cách tốt nhất giúp não hồi phục lại bình thường. Hạn chế làm những việc đòi hỏi tư duy nhiều trong 1-2 ngày sau chấn động. Ngoài ra, bạn cũng hạn chế trẻ chơi game hay chơi vi tính, xem ti vi vì đây là những hoạt động đòi hỏi sự tập trung cao độ, do đó có thể làm nặng hơn tình trạng bệnh.
- Có thể cân nhắc việc cho trẻ giảm giờ học tại trường hoặc giờ làm, nghỉ ngơi nhiều hơn và cắt giảm bớt khối lượng bài tập hoặc việc cần làm trong giai đoạn hồi phục này
- Học cách để quay lại cuộc sống thường ngày. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách dần dần quay trở lại các hoạt động thường ngày, cũng như tăng dần khối lượng công việc hay thời gian học/làm.
- Giảm đau khi cần. Có thể người mắc chấn động não chịu đựng đau đầu kéo dài hàng tuần, nên việc sử dụng thuốc giảm đau là cần thiết. Tuy nhiên, nên tránh dùng các thuốc có nguy cơ xuất huyết như ibuprofen hay aspirin.
Tóm lại, chấn động não là một tình trạng thường gặp ở trẻ, đặc biệt khi tham gia các môn thể thao mang tính đối kháng cao mà không có dụng cụ bảo hộ. Thường thì bác sĩ sẽ khám lâm sàng cẩn thận và làm thêm một số xét nghiệm để loại trừ các tình trạng nguy hiểm khác. Nếu bạn thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ với mọi người nhé.
>> Xem thêm:
Nhiễm Norovirus, làm cách nào để ngăn ngừa lây nhiễm
U nguyên bào thần kinh đệm ít nhanh là gì
Aivotärähdys, joka on usein arvaamaton ja jolla voi olla pitkäaikaisia seurauksia, on yksi vakavista terveysongelmista, joita miljoonat ihmiset ympäri maailmaa kohtaavat joka vuosi. Se ei aiheuta vain lyhytaikaisia terveysvaikutuksia, vaan aivotärähdys muuttaa myös potilaan elämää ja toimintakykyä eri puolilla.