Rinoplastia: todo o que debes saber

As enfermidades do nariz e dos seos son enfermidades comúns e teñen moitos tipos diferentes. Os métodos de tratamento tamén son moi diversos, incluíndo a rinoplastia. A rinoplastia adoita realizarse en pacientes con sinusite crónica ou sinusite recorrente. Ademais, tamén está indicado noutras enfermidades do nariz e dos seos.

A eficacia da cirurxía depende do paciente individual e da condición específica da enfermidade. Entón, que é a rinoplastia? Que tipos hai? Que enfermidades se usa para tratar? E que complicacións poden ocorrer despois da cirurxía? O seguinte artigo proporcionarache a información necesaria sobre a cirurxía dos seos.

contido

• 1. Que é o seo e cal é a súa función?
• 2. Que é a rinoplastia?
• 3. Suxeitos que precisan de cirurxía de rinoplastia
• 4. Tipos de cirurxía dos seos
• 5. Recuperación despois da cirurxía
• 6. Complicacións despois da cirurxía de rinoplastia 
• 8. Alternativas á Cirurxía 

1. Que é o seo e cal é a súa función?

Os seos son cavidades ocas situadas no cranio humano. Estes seos están situados arredor do nariz, xunto aos ollos e na parte frontal da cara. Estes seos fan que o cranio humano sexa máis lixeiro. Producen moco que proporciona humidade ás fosas nasais. O moco crea unha capa protectora para evitar axentes como contaminantes, po, bacterias.

Os seos están revestidos por unha capa mucosa formada por células con pelos moi pequenos. Estas plumas axudan a empuxar o moco dos seos para fóra a través das aberturas dos seos, nas vías nasais e, finalmente, pola gorxa.

A cavidade nasal e os seos, especialmente os maxilares, son os "tanques resonantes". Crean o timbre único da voz, que é diferente para cada persoa.

Localización dos seos paranasais

2. Que é a rinoplastia?

A rinoplastia é unha cirurxía que afecta as estruturas do nariz e dos seos con diferentes fins dependendo da patoloxía específica. O obxectivo máis común da cirurxía é abrir os seos e despexar a obstrución en pacientes con sinusite. Tamén ten outros propósitos, como extirpar un tumor na cavidade nasal.

Os médicos adoitan usar outros tratamentos antes de optar pola cirurxía. Despois do fracaso destes tratamentos, realízase unha rinoplastia. Pasar pola cirurxía pode ser un pouco incómodo. Pero esta adoita ser unha cirurxía curta con poucas complicacións.

A rinoplastia é unha cirurxía curta con poucas complicacións

3. Suxeitos que precisan de cirurxía de rinoplastia

O obxectivo máis común da rinoplastia é eliminar o material que está obstruíndo os pasos de drenaxe dos seos. Ao mesmo tempo, elimina o tecido enfermo. Isto pode incluír a eliminación de mucosas patolóxicas, pólipos nasais, tumores benignos ou malignos, etc. Unha persoa pode necesitar unha cirurxía para resolver unha variedade de problemas.

Entre os tipos de cirurxía dos seos, a cirurxía endoscópica dos seos é a que máis se realiza. Algunhas das indicacións máis comúns para a cirurxía endoscópica dos seos son:

• Sinusite crónica que non responde ao tratamento médico (terapia farmacolóxica)
• Sinusite recorrente
• Pólipos nasais
• Pólipos Killian
• Tumor de moco sinusal
• Algúns tipos de tumores dos seos
• Tratamento cirúrxico da estenose nasal posterior
• Eliminar un corpo estraño do nariz e dos seos
• Tratamento das hemorraxias nasais 

3.1. Sinusite

A sinusite, ou rinosinusite, é unha inflamación do revestimento das fosas nasais e do revestimento dos seos. A cirurxía dos seos endoscópico realízase cando se ten sinusite crónica ou sinusite recorrente. Para facer un diagnóstico preciso, o seu médico preguntará sobre os seus síntomas, fará un exame físico e fará unha endoscopia nasal.

A sinusite crónica ou a sinusite recorrente adoita ter os seguintes síntomas:

• Nariz tapado
• Secreción nasal con pus
• Goteo posnasal
• Dor de cabeza, cara pesada
• Diminución ou perda do cheiro

Tuy nhiên, những tình trạng hay bệnh lý khác cũng có thể có triệu chứng như trên. Cần phải loại trừ các bệnh lý này trước khi quyết định phẫu thuật. Vì có những bệnh lý mà phẫu thuật không phải là lựa chọn phù hợp. Ví dụ như viêm mũi xoang dị ứng được điều trị nội khoa là chủ yếu.

Viêm xoang là chỉ định phổ biến nhất của phẫu thuật mũi xoang

3.2. Polyp mũi

Polyp mũi là tình trạng viêm thoái hóa phù nề của niêm mạc lót hốc mũi và lòng xoang. Chúng có những kích thước khác nhau nhưng thường có hình dạng như giọt nước.

Một số người có polyp mũi nhỏ có thể không có triệu chứng. Nhưng polyp mũi có kích thước lớn hay nhiều polyp có thể làm tắc lỗ thông xoang và gây ra các triệu chứng như: Nghẹt mũi, chảy mũi, giảm ngửi mũi, ngủ ngáy, nặng mặt, đau đầu…

Hình ảnh polyp mũi qua nội soi

3.3. Khối u mũi xoang

Phẫu thuật nội soi mũi xoang được lựa chọn thực hiện ở những khối u mũi giới hạn, có thể cắt bỏ hoàn toàn. Bác sĩ có thể dự đoán được những khối u dạng này qua khám, nội soi và chụp Ctscan trước phẫu thuật. Đối với những khối u lớn, lan rộng thường mổ hở hoặc hóa xạ trị.

4. Các loại phẫu thuật mũi xoang

Loại phẫu thuật mũi xoang phổ biến nhất là phẫu thuật nội soi mũi xoang. Mặc dù phẫu thuật nội soi mũi xoang là phương pháp chính hiện nay để điều trị viêm mũi xoang mạn tính. Tuy nhiên, phương pháp mổ xoang hở vẫn đóng một vai trò nhất định. Một số phương pháp phẫu thuật được liệt kê dưới đây: 

4.1. Phẫu thuật nội soi mũi xoang (FESS)

Phẫu thuật này được thực hiện với ống nội soi có camera quan sát. Khi tiến hành phẫu thuật, ống nội soi và dụng cụ phẫu thuật sẽ được đưa vào trong mũi. Phẫu thuật viên sẽ dùng những dụng cụ này để loại bỏ các mô tổn thương và những nguyên nhân gây tắc nghẽn lỗ thông xoang. Đồng thời làm sạch các chất ứ đọng, nấm hay polyp… trong lòng xoang.

Cả quá trình phẫu thuật được thực hiện trong mũi nên sẽ không để lại sẹo bên ngoài. Đôi khi có thể gây sưng vùng mặt quanh mắt, mũi nhưng thường sẽ giảm đi nhanh chóng.

Những bệnh nhân được thực hiện phẫu thuật này thường chỉ cảm thấy chút khó chịu trong một khoảng thời gian ngắn. Phẫu thuật nội soi mũi xoang cũng có thể được thực hiện ở bệnh nhân ngoại trú.

Phẫu thuật nội soi mũi xoang

4.2. Phẫu thuật mũi xoang bằng hình ảnh

Phẫu thuật nội soi dưới hướng dẫn của hình ảnh học là một phẫu thuật được áp dụng cho các trường hợp bệnh lý xoang phức tạp hay đã phẫu thuật mũi xoang trước đó.

Ngoài sử dụng ống nội soi, loại phẫu thuật này còn dùng một hệ thống bản đồ ba chiều. Mục đích để chỉ cho phẫu thuật viên thấy được vị trí dụng cụ đang ở đâu trong mũi xoang. Quá trình này được thực hiện nhờ Ctscan và tín hiệu hồng ngoại.

Nhờ sử dụng hình ảnh, các phẫu thuật viên có thể tiếp cận các xoang cả trong trường hợp khó. Đồng thời loại bỏ và làm thông tắc nghẽn một các chính xác.

Phẫu thuật dưới hướng dẫn của hình ảnh

4.3. Nong lỗ thông xoang bằng bóng

Một phương pháp được phát triển để thay thế cho phẫu thuật nội soi mũi xoang trong thời gian gần đây là phương pháp nong lỗ thông xoang bằng bóng. Phương pháp này sử dụng ống thông có bóng để nong lỗ thông tự nhiên của các xoang.

Có nhiều báo cáo về sự cải thiện triệu chứng của bệnh nhân và độ rộng của lỗ thông xoang. Tuy nhiên hiệu quả thực tế vẫn còn tranh cãi.

4.4. Phẫu thuật Caldwell-Luc

Đây là một loại phẫu thuật xoang hở. Được thực hiện khi có bệnh lý liên quan đến xoang hàm (xoang nằm ngay dưới ổ mắt). Phẫu thuật này ít phổ biến hơn và xâm lấn hơn so với phẫu thuật nội soi. Nó thường được thực hiện khi có khối u trong xoang hàm.

Mục đích của phẫu thuật này là loại bỏ khối u và cải thiện dẫn lưu xoang. Phẫu thuật bắt đầu từ đường rạch ngắn tại rãnh lợi môi bóc tách lên phía trên vào xoang hàm. Sau đó lấy mô bệnh lý và làm sạch xoang hàm. Phẫu thuật có thể thực hiện dưới gây mê hoặc gây tê tại chỗ.

5. Phục hồi sau phẫu thuật

Thời gian phục hồi tùy từng loại phẫu thuật cụ thể. Nó còn phụ thuộc vào những yếu tố khác như tuổi tác hay tổng trạng của từng bệnh nhân. Tuy nhiên, nhiều người cảm thấy ít khó chịu sau phẫu thuật mũi xoang. Đa số người bệnh có thể ra về cùng ngày phẫu thuật hoặc sau đó 1 ngày. Sau phẫu thuật người bệnh có thể có những cảm giác sau: Khó chịu nhẹ, mệt mỏi, nghẹt mũi, đau vùng mổ và chảy ít máu mũi.

Bạn nên tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ về chăm sóc sau phẫu thuật và uống thuốc đầy đủ theo toa được cấp. Bạn có thể cần thay đổi thói quen hằng ngày trong khoảng 2 tuần đầu sau mổ. Chăm sóc sau phẫu thuật cũng rất quan trọng trong hiệu quả điều trị. 

Những loại thuốc thường được kê đơn sau phẫu thuật bao gồm nước muối xịt rửa mũi, kháng viêm, kháng sinh, thuốc giảm đau. Thời điểm tái khám thường sau một tuần để kiểm tra hố mổ và làm sạch trong vài trường hợp.

Có những báo cáo khả quan về hiệu quả ngắn hạn và dài hạn của phẫu thuật nội soi mũi xoang. Trong một báo cáo gần đây, chất lượng cuộc sống được cải thiện trên 85% bệnh nhân. Hiệu quả của phẫu thuật thực tế còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác.

Đau sau phẫu thuật thường gặp

6. Biến chứng sau phẫu thuật mũi xoang 

Giống như các phẫu thuật khác, phẫu thuật mũi xoang cũng có một số biến chứng nhất định. Những biến chứng này rất hiếm xảy ra. Một nghiên cứu về các biến chứng của phẫu thuật nội soi mũi xoang cho thấy tỷ lệ tất cả các biến chứng này chỉ khoảng 0.5 %. Bạn sẽ được bác sĩ tư vấn về những nguy cơ có thể xảy ra trước khi lựa chọn phẫu thuật. Bao gồm:

• Chảy máu
• Hình thành sẹo dính trong mũi
• Tổn thương ống lệ mũi (ống dẫn nước mắt xuống mũi) gây chảy nước mắt sống
• Mất mùi
• Thay đổi giọng nói
• Nhiễm trùng
• Xuất huyết ổ mắt
• Nhìn đôi (nhìn một hình thành hai hình)
• Giảm hay mất thị lực
• Dò dịch não tủy
• Tổn thương não

7.1. Chảy máu

Chảy máu sau phẫu thuật thường xảy ra trong khoảng thời gian 24 giờ đầu. Thỉnh thoảng có thể xảy ra trong những ngày sau đó hay những tuần sau đó. Hầu hết các trường hợp lượng máu mất không đáng kể.

Chảy máu sau phẫu thuật thường mức độ ít

7.2. Thay đổi giọng nói

Các xoang còn có chức năng cộng hưởng âm thanh tạo ra giọng nói đặc trưng tùy từng người. Vì vậy phẫu thuật mũi xoang đôi khi có thể dẫn đến thay đổi giọng nói.

7.3. Mất mùi

Sau phẫu thuật mũi xoang, khứu giác của người bệnh thường sẽ được cải thiện do lưu thông khí qua mũi được phục hồi. Tuy nhiên, trong một vài trường, mất mùi có thể nặng hơn do tình trạng phù nề. Tình tạng này thường là tạm thời và cải thiện dần.

7.4. Nhiễm trùng

Viêm xoang thường là nguyên nhân chính cho lựa chọn phẫu thuật. Một bệnh nhân viêm xoang có thể bị viêm nhiễm những vùng lân cận do hậu quả của phẫu thuật. Biến chứng này cũng có thể xảy ra nếu một người bị viêm xoang kéo dài không được phẫu thuật.

7.5. Hình thành sẹo dính

A rinoplastia axuda a mellorar a circulación do aire polo nariz. Non obstante, nalgúns casos, poden formarse cicatrices pegajosas na cavidade nasal e restrinxir o fluxo de aire polo nariz. Ás veces é necesaria outra cirurxía para eliminalos.

Cicatrices pegajosas despois da cirurxía

7.6. Problemas no cranio

A parede ósea que separa o teito do nariz do cranio chámase chan do cranio. Este óso pode ser danado durante a cirurxía. Non obstante, esta é unha complicación moi rara. A través da lesión, o líquido cefalorraquídeo pode filtrarse no nariz. Os casos graves poden levar a unha infección da membrana que rodea o cerebro, chamada meninxite. Esta complicación é extremadamente rara. Xeralmente descuberto e corrixido durante a cirurxía.

7.7. Lesión na zona dos ollos

Debido a que os seos están situados preto do ollo, pode provocar hemorragias na órbita. Esta situación prodúcese cando o óso parietal (a fina capa de óso que separa o ollo e os seos) está danado. Esta complicación é moi rara. Tamén se adoita detectar durante a cirurxía e reparar rapidamente. Os danos no nervio óptico que causan perda de visión e os danos nos músculos que moven o ollo que provocan visión dobre son dúas complicacións extremadamente raras.

Nalgúns casos, o dano nos condutos lacrimais desde os ollos ata o nariz fai que o paciente teña bágoas vivas despois da cirurxía. Esta complicación tamén pode ser causada por un inchazo temporal da cavidade nasal despois da cirurxía. Esta condición diminuirá gradualmente cando a cavidade nasal reduce o edema.

As bágoas vivas poden ocorrer despois da cirurxía

8. Alternativas á Cirurxía 

Antes de acudir á opción cirúrxica, o médico pode escoller outras opcións de tratamento. Hai diferentes medicamentos ou procedementos que se poden usar para mellorar os síntomas. Pero hai casos nos que a cirurxía é a opción máis adecuada. Por exemplo, pólipos nasais grandes.

Estes métodos pódense realizar sós ou en combinación coa cirurxía. Consiste:

• Antibiótico
• Spray salino fisiolóxico ou lavado nasal
• Sprays descongestionantes (anti-conxestión nasal)
• Spray nasal con corticoides
• Corticoides orais
• Antihistamínicos
• Outros medicamentos para alerxias

A irrigación nasal con solución salina fisiolóxica adoita combinarse despois da cirurxía

A rinoplastia adoita indicarse para a sinusite crónica e a sinusite recorrente. Tamén está indicado para moitas outras enfermidades. A cirurxía dos seos endoscópicos é o tipo de cirurxía máis común con poucas complicacións e curto tempo de recuperación. A eficacia do tratamento depende de moitos factores diferentes. O coidado postoperatorio tamén xoga un papel moi importante no tratamento. 

Doutor Su Ngoc Kieu Chinh