Como se trata a fibrose pulmonar?

A fibrose pulmonar é unha enfermidade do parénquima pulmonar. É unha condición na que os pulmóns están danados e aparecen moitas estruturas fibrosas, similares a cicatrices. Estas lesións fan que os pulmóns sexan cada vez máis sólidos, difíciles de expandir, provocando así dificultades para respirar. Únete a SignsSymptomsList para obter máis información sobre a fibrose pulmonar e o tratamento.

>> O edema pulmonar agudo é unha afección moi grave que ameaza directamente a vida do paciente se non se intervén e se tratan rapidamente. Cunha xestión adecuada e agresiva, a vida dunha persoa pódese salvar drasticamente. Como identificar este estado? Quen ten que prestar especial atención á prevención e como manexala cando ocorre? 

contido

• visión xeral
• 1. Como se manifesta a fibrose pulmonar?                                            
• 2. Cal é a causa da fibrose pulmonar?
• 3. Entón, quen ten máis probabilidades de padecer fibrose pulmonar?
• 4. Cales son as complicacións da fibrose pulmonar?
• 5. Como se diagnostica a fibrose pulmonar?
• 6. Como se trata esta afección?
• 7. Axustes de estilo de vida e tratamento domiciliario

visión xeral

Fibrose pulmonar e unha lesión relativamente duradeira. Hai moitas posibles causas de dano pulmonar. A fibrose pulmonar progresará gradualmente co paso do tempo e non se pode curar por completo. Non obstante, a combinación de moitos novos métodos no tratamento axuda a mellorar moi ben a función pulmonar.

1. Como se manifesta a fibrose pulmonar?                                            

Os síntomas da fibrose pulmonar poden ser:

• Sensación de falta de aire
• Tose seca
• Canso
• Perda de peso inexplicable
• Dor muscular e articular
• Dedo en forma de baqueta

A progresión da fibrose pulmonar é variable. Os síntomas varían dunha persoa a outra, de leves a graves. Algúns casos poden progresar moi rápido e severamente. Non obstante, a maioría dos casos só presentan unha gravidade moderada e progresan gradualmente ao longo de varios anos.

Na fibrose pulmonar pódense observar exacerbacións con disnea severa

Algúns pacientes poden ter exacerbacións. Estes son episodios nos que os síntomas como a falta de aire poden empeorar ao longo duns días ou semanas. Estas exacerbacións son bastante perigosas, xa que poden requirir que o paciente estea cun ventilador. Non obstante, cun tratamento rápido, as exacerbacións pódense curar cunha intervención adecuada.

2. Cal é a causa da fibrose pulmonar?

O tecido cicatricial aparece arredor dos alvéolos dos pulmóns. Estas lesións cicatrices fan que o tecido pulmonar se endureza e perda elasticidade. Como resultado, os pulmóns reciben e intercambian osíxeno menos ben, provocando os síntomas da enfermidade.

Estas lesións fibrosas son causadas por unha variedade de factores. As causas comúns de dano pulmonar inclúen a inhalación de substancias tóxicas, enfermidades, radioterapia ou consumo de drogas.

Factores ocupacionais e ambientais

A exposición a longo prazo ás toxinas e á contaminación do aire pode causar danos pulmonares. As substancias nocivas poden incluír:

• Po de sílice
• Fibra de amianto (tamén coñecida como amianto)
• Pos que conteñan metais pesados
• Grime
• Po de grans (producido en grandes cantidades na agricultura)
• Residuos de aves e gando

A contaminación do aire e os factores ocupacionais son moi importantes na fibrose pulmonar

Radioterapia

Algúns pacientes reciben radioterapia para tratar o cancro como o cancro de pulmón, o cancro de mama. Estes tratamentos poden danar os pulmóns, que poden durar meses ou anos despois da radioterapia. A gravidade da lesión depende de:

• Nivel de exposición pulmonar á radiación
• Exposición total á radiación do paciente (nivel de radiación)
• Usando quimioterapia ou non?
• Enfermidade pulmonar preexistente

Lesión pulmonar inducida por fármacos

Moitas drogas poden ser prexudiciais para os pulmóns. Debes ter en conta os seguintes medicamentos:

• Hóa trị. Các thuốc hóa trị dùng để diệt tế bào ung thư. Tuy nhiên, ngoài diệt tế bào ác tính, thuốc hóa trị cũng có thể gây tổn thương phổi. Một số loại thuốc thường được sử dụng như methotrexate, cyclophosphamide.
• Thuốc điều trị bệnh tim. Một số thuốc điều trị rối loạn nhịp như amiodarone có thể gây hại lên phổi.
• Một số loại kháng sinh. Các kháng sinh như nitrofurantoin hay ethambutol có thể làm tổn thương phổi.
• Thuốc kháng viêm. Một số loại thuốc kháng viêm như rituximab hay sulfasalazine có thể gây hại cho phổi.

Các bệnh lý ảnh hưởng đến phổi

Một số bệnh lý toàn thân có thể ảnh hưởng xấu lên phổi, có thể kể đến như:

• Viêm bì cơ
• Viêm đa cơ
• Bệnh lý mô liên kết hỗn hợp
• Bệnh lupus ban đỏ hệ thống
• Viêm khớp dạng thấp
• Bệnh Sarcoidosis
• Xơ cứng bì
• Viêm phổi

Như đã kể trên, có rất nhiều tác nhân và tình trạng khác nhau có thể gây xơ phổi. Tuy nhiên, ở hầu hết các trường hợp, rất khó để xác định chính xác một nguyên nhân gây ra bệnh. Những trường hợp không xác định được nguyên nhân, bệnh được gọi là xơ phổi vô căn.

Các nhà nghiên cứu đã đưa ra nhiều giả thuyết về bệnh xơ phổi vô căn. Một số yếu tố có thể làm khởi phát bệnh như nhiễm virus hoặc hút thuốc lá. Bệnh xơ phổi vô căn cũng có liên quan đến yếu tố di truyền.

Nhiều bệnh nhân xơ phổi vô căn cũng có bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Các nhà khoa học đang nghiên cứu thêm về mối liên hệ giữa hai căn bệnh này.

3. Vậy những ai có nhiều khả năng bị bệnh xơ phổi?

Các yếu tố sau có thể làm tăng khả năng bị xơ phổi:

• Tuổi. Bệnh thường gặp ở lứa tuổi trung niên và người cao tuổi. Tuy nhiên, đã có một vài trường hợp trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ được chẩn đoán bệnh xơ phổi.
• Giới tính nam. Nam giới thường mắc xơ phổi vô căn hơn nữ giới.
• Hút thuốc lá. Những người đã từng hút thuốc hoặc vẫn đang hút thuốc có nguy cơ xơ phổi cao hơn những người không hút thuốc. Bệnh xơ phổi cũng có thể xuất hiện ở bệnh nhân có khí phế thũng.
• Nghề nghiệp. Những nghề như thợ mỏ, làm nông hay xây dựng phải tiếp xúc nhiều với các chất ô nhiễm gây tổn hại cho phổi.
• Điều trị ung thư. Xạ trị ở vùng ngực hay một số loại thuốc hóa trị nhất định làm tăng nguy cơ xơ phổi.
• Yếu tố di truyền.

4. Biến chứng của bệnh xơ phổi là gì?

Dưới đây là một số biến chứng thường gặp của xơ phổi.

• Tăng áp phổi. Đây là tình trạng áp lực trong mạch máu phổi tăng cao. Các mô sẹo gây chèn ép vào các mao mạch trong phổi, gây tăng sức cản. Tình trạng này làm tăng áp lực lên động mạch phổi và tâm thất phải. Khi tình trạng này kéo dài gây ra những biến chứng nặng nề và có thể gây tử vong.
• Suy tim phải (tâm phế mạn). Tim phải hoạt động nhiều hơn do tăng áp phổi, do đó gây ra suy tim phải.
• Suy hô hấp. Đây là biến chứng xuất hiện vào giai đoạn cuối của bệnh phổi mạn tính. Khi phổi không thể trao đổi và thu nhận đủ oxy, cơ thể sẽ thiếu oxy và suy hô hấp.
• Ung thư phổi. Bệnh xơ phổi kéo dài có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện ung thư phổi.
• Các biến chứng tại phổi khác. Có thể kể đến như tạo cục máu đông trong phổi, xẹp phổi hay viêm phổi.

Tăng áp phổi là một biến chứng nguy hiểm

5. Xơ phổi được chẩn đoán như thế nào?

Để chẩn đoán bệnh xơ phổi, bác sĩ phải hỏi kỹ bệnh sử và tiền căn của bạn, kèm theo cả tiền sử bệnh lý trong gia đình. Ngoài ra, cần đánh giá các triệu chứng của bệnh, các phơi nhiễm với bụi, chất ô nhiễm, hóa chất mà bạn có thể tiếp xúc. Trong quá trình thăm khám, bác sĩ sẽ nghe phổi và đề nghị thêm một số xét nghiệm phù hợp.

Xét nghiệm hình ảnh học

• Chụp X quang phổi. Phim X quang có thể cho phép nhìn thấy dạng tổn thương điển hình của xơ phổi. Không những vậy, phim X quang còn rất hữu ích trong việc theo dõi diễn tiến và điều trị. Tuy nhiên, một số trường hợp tổn thương không thấy được rõ trên phim. Lúc này, bạn cần một số xét nghiệm khác để hỗ trợ.
• Chụp CT scan. Phim CT với độ phân giải cao giúp khảo sát kỹ càng hơn các tổn thương của xơ phổi. Các dạng xơ phổi khác nhau cũng mang những đặc điểm khác nhau trên CT. Do đó, chụp CT là một công cụ hữu ích trong chẩn đoán.
• Siêu âm tim. Hình ảnh trên siêu âm giúp đánh giá chức năng của tim. Ngoài ra, xét nghiệm này còn cho phép đo áp lực trong các buồng tim.

Phim CT của bệnh nhân xơ phổi

Xét nghiệm chức năng hô hấp

• Đo chức năng hô hấp của phổi. Có nhiều loại xét nghiệm để đánh giá chức năng phổi. Hô hấp ký thường là phương pháp được lựa chọn. Xét nghiệm này giúp đánh giá được lượng không khí bạn có thể trao đổi cũng như tốc độ di chuyển của luồng khí ra vào phổi. Một số phương pháp khác cho phép đo các thông số như dung tích phổi hay khả năng khuếch tán khí.
• Độ bão hòa oxy qua mạch đập. Một thiết bị đơn giản sẽ được gắn vào đầu ngón tay để ước lượng độ bão hòa oxy trong máu.
• Nghiệm pháp vận động gắng sức. Xét nghiệm này giúp đo khả năng hô hấp của bạn khi vận động.
• Khí máu động mạch. Bạn sẽ được lấy một mẫu máu động mạch để đo các chỉ số về khí oxy và cacbonic.

Hô hấp ký có thể giúp đánh giá chức năng hô hấp

Sinh thiết

Nếu như các phương pháp trên chưa cho phép chẩn đoán bệnh, bạn có thể được thực hiện sinh thiết. Một mẫu mô nhỏ từ phổi sẽ được lấy ra và quan sát trên kính hiển vi. Kết quả phân tích sẽ cho biết bạn có bị xơ phổi hay không.

Việc sinh thiết có thể được thực hiện bằng nhiều cách. Hai phương pháp thường được sử dụng là sinh thiết qua nội soi phế quản và sinh thiết trong phòng mổ. Tùy vào mức độ bệnh, các biểu hiện lâm sàng cũng như các yếu tố khác mà bác sĩ sẽ gợi ý cho bạn phương pháp phù hợp.

Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu giúp kiểm tra một số thông tin cần thiết như chức năng gan, thận. Ngoài ra, xét nghiệm máu còn giúp loại trừ một số bệnh lý có biểu hiện tương tự.

6. Điều trị tình trạng này như thế nào?

Tiến trình xơ hóa trong bệnh xơ phổi là không thể điều trị được. Tuy nhiên, việc kết hợp nhiều phương pháp điều trị thích hợp giúp cải thiện các triệu chứng và làm chậm đi diễn tiến của bệnh.

Điều trị thuốc

Một số loại thuốc mới có thể giúp làm chậm tiến trình xơ hóa của phổi. Các loại thuốc có thể được sử dụng như pirfenidone, nintedanib. Các loại thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ nhất định như buồn nôn, tiêu chảy hay phát ban. Hiện nay, các nhà khoa học đang tiếp tục nghiên cứu các thuốc điều trị mới.

Liệu pháp oxy

Thở oxy tuy không thể làm khỏi bệnh nhưng có thể rất hữu ích. Liệu pháp này giúp bệnh nhân dễ thở hơn, cải thiện khả năng vận động, giảm biến chứng và ngủ ngon hơn. Bạn có thể được sử dụng liệu pháp oxy một cách thích hợp, tùy thuộc và mức độ và tình trạng bệnh.

Liệu pháp oxy tại nhà có thể giúp ích rất nhiều khi sử dụng phù hợp

Phục hồi chức năng hô hấp

Phục hồi chức năng hô hấp là rất có lợi với các bệnh nhân xơ phổi. Bạn có thể cải thiện được tình trạng khó thở, tăng hoạt động, sức bền. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ rất nhiều trong các hoạt động thường ngày.

Điều trị phẫu thuật ghép phổi

Ghép phổi cũng là một lựa chọn đối với những bệnh nhân bị xơ phổi. Ghép phổi mới giúp bạn cải thiện rất nhiều chất lượng cuộc sống cũng như tăng tuổi thọ. Tuy nhiên, đây là một phương pháp điều trị khá phức tạp, tốn kém và cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ khác. Hãy trao đổi thật kỹ với bác sĩ của mình về các vấn đề này nhé.

7. Điều chỉnh lối sống và điều trị tại nhà

Dưới đây là những lời khuyên của bác sĩ dành cho các bệnh nhân xơ phổi.

• Ngưng hút thuốc lá. Việc này là rất quan trọng. Thuốc lá ảnh hưởng rất xấu đến phổi.
• Chế độ ăn phù hợp. Hãy chia thành nhiều bữa ăn trong ngày, đảm bảo đủ dinh dưỡng.
• Hãy vận động phù hợp. Việc vận động thường xuyên rất có lợi cho chức năng phổi. Hãy xin tư vấn của bác sĩ để có một chế độ luyện tập phù hợp với bản thân nhé.
• Chủng ngừa đầy đủ. Chích ngừa cúm và phế cầu giúp ích cho các bệnh nhân bệnh phổi mạn, chống những đợt nhiễm trùng nguy hiểm.
• Tái khám và theo dõi thường xuyên.

Tạm kết

Xơ phổi là một bệnh lý hô hấp mạn tính. Bệnh có liên quan đến rất nhiều tình trạng khác nhau như viêm phổi, ô nhiễm không khí, tiếp xúc nghề nghiệp, xạ trị hay do thuốc. Tuy xơ phổi không thể điều trị dứt điểm được, nhưng các biện pháp điều trị kết hợp giúp cải thiện sức khỏe và ngăn ngừa biến chứng cho bệnh nhân. Hãy nhớ những lời khuyên mà bác sĩ dành cho bệnh nhân xơ phổi nhé.

>> Bệnh bụi phổi amiăng là một bệnh phổi mãn tính do hít phải sợi amiăng. Tiếp xúc lâu dài với các sợi này có thể gây ra xơ phổi và khó thở. Các triệu chứng của bệnh bụi phổi amiăng có thể từ nhẹ đến nặng và thường không xuất hiện nhiều năm sau khi tiếp xúc liên tục.

Bác sĩ Nguyễn Văn Huấn