Svör við nokkrum algengum spurningum um rótarmeðferð
Þótt rótarmeðferð sé vel þekkt hljóta spurningar að vakna. Hér eru nokkur svör við nokkrum spurningum þínum um rótarholur.
Svör við nokkrum algengum spurningum um rótarmeðferð
Rótarmeðferð (eða rótarmeðferð) er meðferð sem hjálpar til við að koma í veg fyrir bakteríur með því að fjarlægja sýktan kvoðavef úr tönn. Síðan eru skurðirnir hreinsaðir og fylltir með viðeigandi efnum og þannig varðveitt náttúrulegar tennur. Ef fyrir áratugum var útdráttur mergsins lýst sem afar sársaukafullur. Nú, með þróun vísinda, er rótarskurður fjarlægður algjörlega mildur, minna sársaukafullur þökk sé notkun viðeigandi svæfingar. Í stað þess að þjást af sársaukafullri rotnun eða sprunginni tönn hjálpar rótarskurður þér að draga úr sársauka og forðast tanndrátt. Þótt rótarmeðferð hafi verið þekkt í langan tíma eru spurningar óumflýjanlegar. Hér eru svör við nokkrum af algengustu spurningunum um rótarmeðferð.
efni
- 1/ Hvað er mergvefur?
- 2/ Í hvaða tilfellum þurfa tennur rótargöng?
- 3/ Hver eru merki þess að tönnin gæti þurft að fara í rót?
- 4/ Hver eru skref rótarmeðferðar?
- 5/ Er hægt að meðhöndla allar tennur fyrir rótarskurði?
- 6/ Hvað gerist ef engin rótarmeðferð hefur verið gerð?
- 7/ Hvenær er of seint í rótarmeðferð?
- 8/ Rótarskurðurinn og tanndrátturinn, hvor er betri?
- 9/ Hversu marga tíma þarf rótarmeðferð?
- 10/ Hver er kostnaður við rótarmeðferð?
- 11/ Er einhver sársauki við og eftir rótaraðgerðina?
- 14/ Þarfnast tennur sem hafa verið rótaðar sérstakar athygli?
- 15/ Hvað veldur því að tönnin þarf að taka kvoða aftur?
- 16/ Má ég borða áður en ég tek merg?
- 17/ Hvað á að borða eftir að hafa tekið merg?
- 18/ Eftir að hafa tekið merginn, er nauðsynlegt að vefja krónuna?
- 19/ Hefur mergígræðsla í för með sér krabbameinsáhættu?
- 20/ Eftir rótaraðgerðina, get ég hreinsað tennurnar eins og venjulega?
- 21/ Munu tennurnar breyta lit eftir rótarskurðinn?
- 22/ Má ég reykja eftir mergskipti?
1/ Hvað er mergvefur?
Til að skilja meira um rótarmeðferð, þurfum við fyrst og fremst að skilja hvað "mergur" er?
Uppbygging tönnarinnar utan frá og inn inniheldur: innra glerungslag, fast tannbeinalag og innsta lagið af kvoðavef. Kvoðavefur inniheldur æðar, taugar, bandvef og frumur sem taka þátt í myndun harðvefja tanna meðan á þroska stendur. Kvoðavefur er mjúkvefurinn sem nær frá kvoðahólfinu í kórónu tannarinnar að toppi rótarinnar, þar sem kvoðavefurinn tengist öðrum nærliggjandi vefjum. Kvoða gegnir mikilvægu hlutverki í myndun og þróun tanna. Hins vegar, þegar tönnin er fullþroskuð, getur hún lifað án kvoðavefs. Eins og það heldur áfram að nærast af nærliggjandi vefjum. Þess vegna heldur tönnin áfram að vera til þegar við tökum kvoða.
2/ Í hvaða tilfellum þurfa tennur rótargöng?
Þegar tönnin er sýkt er rótargöngin nauðsynleg. Sumar af helstu ástæðum þess að tennurnar þínar gætu þurft rótarmeðferð eru:
- Tannskemmdir í kvoða
- Óviðeigandi tannlækningar skemma kvoða
- Röng kóróna
- Brotnar, sprungnar tennur
- Áfallatönn : Stundum veldur áverka ekki sýnilegt beinbrot, en kvoða er samt skemmd. Ef það er ómeðhöndlað getur þú fundið fyrir sársauka og ígerð.
Það eru margar aðrar ástæður sem ekki er hægt að reikna með ástæðum þess að rótarskurður er nauðsynlegur til að halda tönn. Hins vegar er það eina leiðin til að halda tönnunum í langan tíma ef þú vilt hafa fallegar tennur og standa sig sem best.
3/ Hver eru merki þess að tönnin gæti þurft að fara í rót?
- Sársauki við að tyggja eða bíta
- Bólið tannhold
- Tennur eru viðkvæmar fyrir heitu og köldu hitastigi sem er viðvarandi jafnvel þegar örvun er stöðvuð
- Stingandi tilfinning í tannholdi
- Það er djúp hola
4/ Hver eru skref rótarmeðferðar?
Hægt er að framkvæma rótarskurð í 1-2 tíma eða fleiri og eru framkvæmdar í eftirfarandi röð:
- Í fyrsta lagi er klínísk skoðun og kvikmynd til að meta tennurnar sem þurfa meðferð
- Svæfing, fylling:
Tannlæknirinn mun deyfa tönnina sem á að meðhöndla. Þegar tönnin hefur náð svæfingaráhrifum mun tannlæknirinn setja litla hlífðarfilmu sem kallast „gúmmístífla“ yfir vinnusvæðið til að einangra tönnina. Að setja gúmmístíflu hjálpar ferlið að vera dauðhreinsað og kemur í veg fyrir að munnvatn komist inn meðan á meðferð stendur.
3. Opnaðu deigið
Tannlæknirinn mun nota tannbor til að búa til op í yfirborði kórónu. Síðan verða lítil tæki notuð til að fara inn í opið til að hreinsa kvoðan að innan og móta skurðinn.
-
Mældu vinnulengd
Hver skurður mun hafa mismunandi lengd. Vinnulengd er mæld staða við enda hvers skurðar þar sem tannlæknirinn fyllir. Venjulega er þessi staða 0,5-1 mm frá toppi tönnarinnar. Ákvörðun lengdarinnar er sambland af: klínískri reynslu, lengdarmæli, röntgenfilmu.
5. Þrif, mótun, skolun
Tannlæknirinn mun nota tæki með mismunandi mjókkum til að búa til mjókkaða skurðarform til að gera fyllinguna þægilegri. Á sama tíma meðan á mótunarferlinu stendur mun tannlæknirinn einnig nota nokkur rakatæki og lausnir til að hreinsa kvoðavefinn og leifar af bakteríum.
6. Rótarbót
Venjulega er rótarskurðurinn sprautaður með sótthreinsandi lyfjum til að auka lækningu. Hins vegar er hugsanlegt að ekki sé hægt að fá rótargöng umbúðir fyrir æðaskurðaðgerðir á einni tíma.
-
Rótarfylling
Eftir að rýmið sem inniheldur kvoða inni í tönninni hefur verið hreinsað og mótað á réttan hátt mun tannlæknirinn nota líffræðileg efni til að fylla skurðinn. Venjulega er notað efni sem kallast guttaperka keila. Taperinn er límdur við rótarvegginn með sementi. Í flestum tilfellum, eftir hverja lotu, er opið tímabundið fyllt með tímabundnu áfyllingarefni. Þegar meðferð er lokið er bráðabirgðafyllingunni skipt út fyrir endanlega fyllingu.
8. Endurheimt tanna
Eftir að rótaraðgerðinni er lokið verður þú að fara aftur til tannlæknis til að endurheimta tönnina með fyllingu eða kórónu. Þetta hjálpar til við að tryggja að tennurnar geti náð eðlilegri virkni. Ef tönnin hefur misst mikla uppbyggingu getur fyllingin auðveldlega fallið. Tannlæknirinn mun því setja pinna inni í tönninni til að hjálpa til við að halda fyllingunni. Ef þú hefur einhverjar spurningar ættir þú að biðja tannlækninn þinn að læra meira um meðferðaráætlunina þína.
5/ Er hægt að meðhöndla allar tennur fyrir rótarskurði?
Hægt er að draga út flestar tennur. Nema í eftirfarandi tilvikum er ekki hægt að halda tönnum eins og:
- Skurðurinn er stíflaður og kemst ekki inn
- Stórar brotnar tennur, ekki hægt að endurheimta
- Það er enginn réttur beinstuðningur
Hins vegar, nú með þróun æðalækninga, geta sérfræðingar enn "bjargað" tennurnar í ofangreindum aðstæðum. Jafnvel þegar tannkirtlameðferð er árangurslaus, getur tannkirtlaaðgerð samt bjargað tönninni.
6/ Hvað gerist ef engin rótarmeðferð hefur verið gerð?
Án meðferðar getur sýking frá tönn breiðst út til annarra hluta líkamans og orðið lífshættuleg. Ef tönnin er sýkt þarf rótarskurð til að koma í veg fyrir að hún dreifist.
7/ Hvenær er of seint í rótarmeðferð?
Ef þú bíður of lengi með að fara til tannlæknis í rótarmeðferð er hættan á tannlosi mjög mikil. Oft þegar sýkingin dreifist í beinið verður beinmissir. Á þessum tíma er hættan á hrækjum mikil. Útlit þröngra sára sýnir einnig að getan til að halda tönnum með tannlækningum er enn lítil.
8/ Rótarskurðurinn og tanndrátturinn, hvor er betri?
Việc duy trì một hàm răng thật chắc khỏe vẫn là tốt nhất. Do đó lấy tủy là cách để có thể giữ lại răng giúp đạt được điều này. Nhổ răng và thay thế bằng các phục hồi khác là lựa chọn sau cùng khi không thể giữ lại. Vì khi phục hồi có thể ảnh hưởng đến các vấn đề xương và nướu.
9/ Điều trị lấy tủy cần bao nhiêu lần hẹn?
Đa số việc điều trị có thể hoàn thành trong 1-2 lần hẹn. Lần 1 sẽ lấy tủy, tạo dạng và băng thuốc. Lần 2 sẽ trám bít và phục hồi. Tuy nhiên ở một số trường hợp phức tạp hơn, việc lấy tủy sẽ kéo dài hơn 2 buổi tùy mức độ. Với mỗi trường hợp nha sĩ sẽ đánh giá và thông báo khoảng thời gian ước lượng cho bạn.
10/ Chi phí điều trị tủy như thế nào?
Chi phí điều trị còn tùy thuộc vào mức độ phức tạp của từng trường hợp và tùy vào loại răng. Việc điều trị các răng cối thường phức tạp hơn, do đó chi phí cao hơn. Tuy nhiên chi phí điều trị tủy vẫn được bảo hiểm chi trả. Vì vậy bạn không nên quá lo lắng vấn đề này.
Thường việc điều trị lấy tủy và phục hồi lại răng tự nhiên ít tồn kém hơn so với việc phục hồi răng đã mất. Răng đã mất phục hồi bằng cấy ghép implant hay cầu răng thường có chi phí cao hơn so với việc nội nha.
11/ Trong và sau khi lấy tủy có đau không ?
Lấy tủy chính là một cách giúp bạn giảm đau răng do viêm tủy. Với kỹ thuật hiện đại và bằng gây tê, hầu hết mọi người sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi thực hiện lấy tủy.
Tuy nhiên, trong một vài ngày sau điều trị, có thể răng sẽ hơi nhạy cảm, đặc biệt là nếu trước đó răng đau hoặc viêm nặng. Cảm giác nhạy cảm và đau nhẹ này có thể xoa dịu bằng việc dùng thuốc giảm đau. Tuy nhiên phải tuân thủ theo sự hướng dẫn của nha sĩ.
Thậm chí sau khi điều trị xong thì răng của bạn có thể vẫn cảm giác khác lạ so với các răng khác trong một thời gian. Nhưng đừng lo lắng vì điều đó hoàn toàn bình thường. Trừ khi nếu bạn thấy đau dữ dội hoặc nhức trong nhiều ngày liên tục thì hãy liên lạc ngay với nha sĩ để được xử trí kịp thời.
14/ Răng đã lấy tủy có cần phải chú ý đặc biệt gì không?
Trong quá trình điều trị tủy, cấu trúc răng vẫn chưa được phục hồi lại. Vì vậy bạn nên tránh nhai hoặc cắn mạnh trên răng đó. Răng sau khi điều trị cũng dễ nứt vỡ hơn nên cần phải phục hồi lại càng sớm càng tốt. Mặt khác để tránh tình trạng viêm nhiễm, bạn cũng cần chăm sóc răng miệng tốt. Bạn nên thường xuyên chải răng, dùng chỉ nha khoa và thăm khám mỗi 6 tháng 1 lần để kiểm tra tình trạng răng miệng của mình.
Hầu hết răng đã nội nha đều có thể tồn tại lâu như răng bình thường. Trong một vài trường hợp, răng đã nội nha nhưng không lành thương, vẫn tiếp tục đau. Thường gặp sau khi nội nha một vài năm, răng đau trở lại. Lúc này, có thể bạn phải điều trị nội nha lại.
15/ Nguyên nhân nào khiến răng phải lấy tủy lại?
Một chấn thương mới, sâu răng mới hoặc miếng trám cũ bị vỡ có thể dẫn đến nhiễm trùng mới ở răng. Trong một số trường hợp, nguyên nhân có thể do một số ống tủy hẹp, bị tắc hoặc ống tủy phụ còn sót trong lần điều trị trước.
16/ Có thể ăn trước khi lấy tủy không?
Bạn có thể ăn bình thường và nên ăn trước khi điều trị. Việc điều trị tủy thường kéo dài có khi đến 1-2 tiếng và cần gây tê. Do đó ăn uống trước sẽ giúp bạn không bị mệt khi điều trị. Nhưng bạn nên nhớ vệ sinh răng sạch trước khi đến điều trị.
17/ Nên ăn gì sau khi lấy tủy?
Sau khi lấy tủy nên ăn đồ ăn mềm, ít nhai như cá, trứng, sữa, soup. Tránh đồ ăn cứng, nóng có thể gây tổn thương răng. Một số nha sĩ có thể đề nghị bạn không nên ăn trong vài giờ sau điều trị. Do khi miệng còn tê có thể cắn phải má hoặc lưỡi.
18/ Lấy tủy xong có cần thiết phải bọc mão?
Việc bọc mão hay không tùy thuộc vào mức độ mất mô răng và vị trí của răng trên cung hàm. Những răng phía sau như răng cối lớn, cối nhỏ đóng vai trò chịu lực chính trong các hoạt động nhai. Vì vậy cần được bọc mão để bảo vệ. Các răng phía trước như răng cửa, răng nanh, việc bọc mão có thể không cần. Đối với những răng vỡ quá lớn, việc tái tạo bằng trám đối khi không đủ chịu lực nên cũng cần bọc mão.
19/ Lấy tủy có gây nguy cơ ung thư không?
Hiện không có bằng chứng nào cho thấy lấy tủy có thể gây ung thư. Thực tế lấy tủy là cách ngăn nhiễm trùng từ răng lây lan sang các vùng khác gây bệnh. Các quan điểm về việc lấy tủy gây ung thư là hoàn toàn vô căn cứ và sai lệch.
20/ Sau lấy tủy có thể vệ sinh răng như bình thường không?
Bạn vẫn hoàn toàn có thể chải răng và vệ sinh như bình thường sau điều trị tủy. Trừ khi có một số trường hợp đặc biệt nha sĩ sẽ lưu ý riêng vấn đề vệ sinh cho bạn.
21/ Sau lấy tủy có phải răng sẽ đổi màu đen?
Đôi khi sau lấy tủy một thời gian, răng có thể đổi màu nhẹ và có một vài đốm bên trong răng. Đây là các vị trí mà trước kia có thể xảy ra xuất huyết bên trong. Từ đó gây ra sự đổi màu vàng hoặc đen của răng. Tuy nhiên điều này có thể khắc phục bằng cách tẩy trắng bên trong răng.
22/ Sau lấy tủy có được hút thuốc lá không?
Việc hút thuốc lá hoàn toàn không được khuyến khích sau điều trị tủy, ngay cả với các điều trị khác. Hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ thất bại và các nguy cơ khác. Nguy cơ càng tăng ở những người có số lượng điếu/ ngày cao.
Trên đây là một số giải đáp về các thắc mắc thường gặp khi điều trị lấy tủy. Lấy tủy là công việc khó khăn và cần sự hợp tác của cả nha sĩ và bệnh nhân. Do đó trong quá trình điều trị, bạn nên tuân theo sự hướng dẫn của nha sĩ. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào nên trao đổi trực tiếp với nha sĩ điều trị. Điều này sẽ giúp bạn bớt lo lắng và việc điều trị dễ dàng hơn.
Læknir Truong My Linh
Á sviði tannlækninga er rótarmeðferð ein fullkomnasta aðferðin sem vekur von hjá sjúklingum sem standa frammi fyrir alvarlegri tannskemmdum. Ekki bara meðferðarferli, heldur einnig hjálpræði fyrir bros sem standa frammi fyrir hættu á tanndrátti, og stundum er það líka lykillinn að þægilegra lífi.